پاورپوینت نوروز در دیگر ملل

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت نوروز در دیگر ملل دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت نوروز در دیگر ملل،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت نوروز در دیگر ملل :

ایران

نوروز باستانی که از هزاران سال پیش تاکنون برگزار می شود، جشن رستاخیز طبیعت و نو شدن زندگی، جشن جنبش و تکاپو و کار وکوشش و جشن سرشت است. عید نوروز و گرامی بودن آن نزد ایرانیان بسیار دیرین و کهن است.

استاد عبدالعظیم رضایی در کتاب خود با عنوان “تاریخ نوروز” می نویسد: گاهشماری به صورت کنونی در ۷۳ سال پیش در ایران پدیدار گشت وسال شمسی، سال رسمی ایرانیان قرارگرفت یعنی گردش سال را از آغاز فرارسیدن بهار حساب کرده و کبیسه را در هر سال قرارداده و نوروز را که در گردش بود، پابرجا و در آغاز نخستین روز بهاربنا نهادند.

پیش از آن در ایران، سال و ماه قمری بنای تاریخی و آغاز سال به شمار می رفت و سپس پدیده تاریخ در ایران، سال هجرت قرار گرفت وبه جای سال شمسی و ماههای ایرانی، سال و ماه قمری پدید آمد ولی زرتشتیان همچنان گاهشمار ساسانی را نگه داشته و حساب سال وماهشان با سال و ماه شمسی بود.

در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی برابر با ۱۳۴۳هجری قمری، بنابر قانون مصوب یازدهم فروردین، آغاز سال با آمدن بهار به گونه ای رسمی، آغاز سال ایران اعلام و به جای ماههای قمری، ماههای ایرانی به کار گرفته شد.

ناگفته نماند که قراردادن نوروز در آغاز بهار، ازروزگار ملکشاه سلجوقی (۴۶۵ تا ۴۸۵ هجری قمری ) برقرار گشت که به نام سازنده آن (تاریخ جلالی – تاریخ ملکی ) نامگذاری شد. در این هنگام به فرمان ملکشاه، اخترشناسانی همچون عمر خیام، حکیم لوکری، میمون بن نجیب واسطی، ابوالمظفر اسفزاری و چند تن دیگر به اصلاح تقویم دست یازیدند. باید دانست که پیش از آن، نوروز درگردش بود و هیچ گاه در جای اصلی خود یعنی برج حمل و آغازین روز بهار،قرار نمی گرفت.

خرید نوروزی

از ورود برج اسفند یعنی ماه حوت بود که کم کم اندیشه عید نوروز در دل های اغنیا و غم وغصه آن به خاطر فقرا نشسته و جنب و جوش دادوستد در بازارها و دکاکین ظاهر گشته، مردم به تهیه وسایل عید برمی خاستند و مقدم بر همه رخت و لباس دوخته و ندوخته برای خود واطفال بود که دغدغه و وقت زیادتر می طلبید.

البسه عید اطفال غالبا از رنگهای زنده سبز وسرخ و زرد و آبی تهیه می شد که نشاط داشته باشدو بعد از آن نوبت کفش و کلاه و احیانا جوراب می رسید که می بایست خریداری می شد.

خانه تکانی

بعد از آسوده شدن از رخت و لباس و کفش و کلاه خود و بچه ها نوبت به خانه تکانی می رسیدو این سنتی بود که در خانه هیچ اعیان و گدایی تعطیل پذیر نمی گردید و کل و جزء خانه باید بیرون ریخته و پاکیزه و نظیف و شسته و گردگیری شده و مرتب به جاهای خود عودت داده می شدند و با همین خانه تکانی های عید هم بود که اشیای زاید یک ساله بیرون ریخته و دلها به دریازده شده و حلبی ها که بیش از قیمت خود پول لحیم کاری برده بود و چراغ موشی های نشتی که به کلفتی خود به اطرافشان قره قروت چسبیده و به داخلشان گچ ریخته شده بود و شیشه پیله های شکسته بی مصرف مانند کاسه پیاله های ترک خورده و لب پریده که تا این هنگام دل به طرد و دور افکندنشان راضی نمی گردید، به بیرون افکنده شده یا برای فروش به دوره گردها، کنارگذاشته می شدند.

در این خانه تکانی ها اطاق ها کاملا از اشیا واثاث تخلیه گردیده و جزء و کل آن به حیاطهاریخته شده تا پس از نظافت و خاک گیری وشستشو به جاهای خود برگردانده شوند و ایضا درهمین خانه تکانی ها بود که قیافه اطاقها تغییرات کلی یافته و ظروف چینی مکان عوض کرده و به جای دیگر قرار می گرفت و تنوعی به وجودمی آورد.

سبز کردن سبزه

پس از آن نوبت سبزکردن سبزی می رسید که به نسبت (سنگینی و سبکی ) دست سبزکننده، ازبیست تا ده روز به عید مانده صورت می گرفت واین نیز به این ترتیب بود که زن خانه به تعدادجمعیت خانواده، مشت مشت گندم، عدس، ماش و یا هر چه خواسته عقیده شان بود به طوریکه بعد از مشت کردن و به طرف ظرف بردن چیزی ازمشتش به زمین نیفتد، برداشته و در ظرفی سفالین می ریخت و با هر مشت، نیت سلامتی و تندرستی وخوشی و خوشبختی و مال و گشایش و آنچه را که به هر یک از افراد مربوط می گردید، کرده، آب نیم گرم ریخته، در جای گرم و اگر هوا زیاد سردبود و جای گرم نبود، در پای کرسی می گذاشت وهر روز آب خورد رفته اش را به اومی رساند تادانه ها در ظرف کجه (نیش ) زده و به سفیدی گرایند.

آنگاه آن را در دستمال ریخته و سه روز نیز بارطوبت معتدل در دستمال نگاه می داشت تانقره ای شده و کاملا نیش هایش بالا بیاید. سپس دردوری مسی یا بشقاب و دوری چینی و مانند آن ویا مطابق جمعیت خانه در ظروف کوچک و بزرگ پهن کرده و رویش را دستمال می کشید و آب پاشیده و روزها در معرض آفتاب و شبها درگرمترین اطاق یا مکان می گذاشت تا سبزه ها رخ کشیده و رو به سبزی بیاورند، آنگاه روبان قرمزی به دورش بسته، پاپیون مانند گره زده و با گلهای پارچه ای رنگارنگ که به اطراف روبان می دوخت، آن را زینت کرده و آماده می نمود.

تنقلات نوروزی

از همین روزها هم بود که دکانهای شیرینی فروش ها، آجیل فروشها، خیاطها، کفاشها،کلاهدوزها، گیوه فروشها، ماهی فروشها وسبزی فروشها رونق بسزا گرفته و ناهار بازارشان شروع می گردید. کسبه و پیشه وران دیگری نیزبودند که به دور کوچه ها و گذرها به راه افتاده وورود بهار را بشارت می دادند. از جمله نعناع ترخونی ها که با لاوک های چوبی پونه وحشی های پرعطر و بوی ترخون های پاکوتاه وتربچه نقلی های آب زده خود، آهنگ آی گل پونه، نعنا پونه، نوبر بهاره گل پونه، تربچه نقلیه، نعناو ترخون سر می دادند و بستنی فروشهای چرخی و قالبی که باراه انداختن چرخها و سرگرفتن بشکه قالب بستنی شان بیا که بهار آوردم، نوبر بهار آوردم، جیگر و جلا می ده بستنی، پر هل و گلابه بستنی داد می زدند و آب آلویی که لگن های آلو خیس کرده خودرا سر هر سه راه و چهارراه بر روی چهار پایه های بلند خود گذارده و سرآبه آب آلو، تشنه بیا آب آلو، صفرا بره آلو داد می زدند و همچنین باغبان ها که بیل به دوش آی باغچه بیل می زنیم، آی مو هرس می کنیم، دادمی زدند.

آداب شب چهارشنبه سوری

از یکی دو روز به شب چهارشنبه سوری مانده، آب های حوض و حوضچه های خانه را خالی وعوض می کردند به این صورت که قبلا زن ها ظروف دم دستی و سپس هر چیز کثیف و شستنی خود مانند البسه، علی الخصوص لباس های زیر را داخل هم شسته، آب کشیده و به روی بند پهن می کردندو به نیت اتصال خانواده از بغل به همشان گره می زدند.

بعد از آن کمی سرکه و زغال به هر کدام ازحوض و حوضچه ها ریخته و آب حوض کش خبرمی کردند یا دسته جمعی کمک کرده و آنها راخالی و آبهایشان را به نیت بیرون ریختن سیاهی وترشی و چرک دلی از خانواده به جوی کوچه می ریختند و هرکدام از اهل خانه، حب نبات یاحبه قندی در آب تازه حوض و حوضچه می انداختند کسی تا در رفتن توپ سال نو وآمدن عمونوروز حق دست زدن به آبی که روشنایی و صفای تازه به خانه آورده، را نداشته ودرصورت اضطرار باید تا برگزاری چهارشنبه سوری صبر می کردند.

فالگوش

در این شب بود که با فال گوش ایستادن وگوش به سخنان رهگذران دادن، سرنوشت وآینده سال جدید معلوم می گردید و این نیز چنین بود که هر کس از زن و مرد، که بیشتر آنها را زنان تازه سال و دختران به خانه مانده تشکیل می دادند بعد از غروب این شب، در پس درهای خانه ها و سرپیچ کوچه ها و بالای بامها که اشراف به کوچه داشته و خفای گذرگاههای کم تردد باشد به گوش دادن فال ایستاده و استراق سمع رهگذران می کردند و اول رهگذری که از آنهامی گذشت و چیزی بر زبان می آورد یا جمعی که با هم حرف می زدند کلماتشان تفال آینده آنهامی گردید به این معنی که مثلا اگر رهگذر، درحرف یا آوازش کلمات پول و مال و وصال و ماننداین ها را آورده یا چند نفری که با هم می گذشتند،شوخی و خنده و نشاط داشته یا سخنان دل آویزسفر و زیارت و عروسی و کسب و رواج و مانند آن را بر زبان می آوردند، دلیل آن را بود که آن سال بر آنها خوش گذشته و کامشان روا و حاجاتشان اداخواهد بود و هر آینه برخلاف اینها سخن از غم وبدبختی و بی کاری و مرض و بیماری و درد وناهمواری و مرگ ومیر و این گونه مسائل به میان می آوردند، نمودار آن بود که در آن سال روزشان تباه و روزگارشان سیاه می بود و بایدانتظار بدبختی ها و مصائب پیش بینی نشده ای راداشته باشند.

قاشق زنی

از دیگر کارهای این شب قاشق زنی به وسیله زنها و دخترها بود که از دو سه ساعت از شب گذشته که تردد مردم در کوچه ها اندک گشته وآنها به خانه ها رفته بودند، شروع شده، چادر به سر کرده و همراه پیاله مسی و قاشق چوبی که صدای بم لطیف داشته باشد به پشت در خانه هارفته و به زدن قاشق ها به لب پیاله ها می پرداختندو منتظر می ماندند تا از طرف ساکنان منازل چیزی در پیاله های آنها افکنده شود که باز این نیز تفالی بود که به وسیله اشیای دریافتی، خود را در نیات کامروا یا ناکام می انگاشتند.

شب سال نو رشته پلو

شب سال نو یعنی شب بعد از تحویل سال، شب خوردن رشته پلو بود که با آن سررشته کارها به دست می آمد مخصوصا اگر خرمای مفصلی هم لای آن گذارده و کشمش پلوی سرخ کرده ای رازینت بخش روی آن می کردند تا ضعف سستی برنج را از تنشان برای تا آخر سال دور کرده وقوتشان بدهد و همین رشته پلو بود که خوردن آن در این شب رشته کار و بخت و زندگی به دستشان می داد در کارهایی که با آن انجام می دادند.

اگر مرد و سرپرست خانواده بود و رشته کسب وکار از دستش به در رفته بود، اولین بشقاب این پلورا برای او می کشیدند. اگر دختری بختش بسته ودر خانه مانده بود، زیر دیگ اجاق را او روشن می کرد و موقع کشیدن غذا، در دیگ را اوبرمی داشت.

اگر کسی بی پول بود، رشته غذا را خشک کرده و در کیسه پولش می انداختند. اگر برای مهر ومحبت و عقد دوستی و مودت به خورد کسی می دادند، محبت و پیوستگی شان همیشگی می گشت و این دستور برای بخت گشایی برو برگردنمی نمود به این صورت که کسی که می خواهند بختش باز شود باید موقع کشیدن پلو از خانه بیرون رفته و در می زد و مادر یا مادربزرگ اوبشقابی از آن غذا کشیده، پشت در برده و باپرسیدن کی هستی و جواب او که بگوید: بازبکن در را به رویش باز کرده و بشقاب پلو را به دستش می داد و سوره «انا اعطینا» را خوانده و به صورتش فوت می کرد و می گفت که از پلو بخوردو بخت بسته با دو لقمه خورده وارد خانه بشود وکاملتر و مجرب ترش این که تمام بشقاب پلو راپشت در بخورد اما آنچه این عمل را خاطر جمع می نمود، این بود که باید پزنده آن از ابتدا تاآخر، نه از آن چشیده و نه چیزی از آن به دهان ببرد.

نور و چراغ

از دیگر اعتقادات شب سال نو این بود که بایدشعله و نور و چراغ زیاد در خانه باشد یعنی اجاقشان روشن و چراغهایشان، هر چند که دارند و حداقل در هر اطاق یکی دو چراغ، روشن باشد، که سوای سنت و روایت مذهبی نیزداخل آن شده بود روایتی که مصرف نور وچراغ را هر چه باشد، اسراف ندانسته به همان گونه که مصارف سفر حج هر چه تبذیر و به هر خاطر که شود، اسراف به حساب نیامده ومواخذه نخواهد داشت و همین چراغها بود که باید یک سره تا صبح یک روز بعد از سال نو یعنی روز دوم نوروز روشن مانده و خللی در روشنایی آنها به وجود نیاید در حدی که حتی درنفت گیری آنها باید کمال دقت به عمل می آمد تاخاموش نشده و لطمه ای به شعله و لوله و لاله آنهااصابت ننماید و جالب اینکه عقیده داشتند اگر چراغها ازابتدا تا انتها همچنان صحیح و منور مانده ونورافشانی کنند، سال صاحب آن پربرکت ونعمت و با دلخوشی و تندرستی و سلامت توام می گردید.

حاجی فیروزها

حاجی فیروزها با سیاه کردن چهره و پوشیدن لباس سرخ به خاطرنشاط بخشی و داشتن نام فیروز، که یکی از اسامی بعد از خریده شدنشان بود که صاحبانشان به خاطرشگون به رویشان می گذاشتند، مانند: مبارک، سعادت، شربت، بشیر، زمرد، الماس، یاقوت وامثال آن.

محل های سیزده بدر

اماکنی را که در آن به سیزده به در می رفتند عبارت بود از بیرون هر دروازه مانند: بیرون دروازه دولت، زیر سایه درختهای باغ صنیع الدوله و کنار نهرهای منشعب از آن و باغاتی که از آن مشروب می شدند. بیرون دروازه شمیران، کنار جوی خیابان شمیران و سایه درختهای اقاقیا و زبان گنجشک آن تا باغ صبا وبالاتر. بیرون دروازه دوشان تپه تا خود دوشان تپه و سلیمانیه و باغ وثوق الدوله. بیرون دروازه دولاب تا منتهاالیه دولاب و سبزی کاری ها وسرآسیاب های آن و کنار جویها و زیر هر تک درخت و رشته درختی که می توانست قابل نشستن باشد، چه این مرغوب ترین محل برای سیزده بدر بود که تهرانی ها به آنجا هجوم بردند.

همچنین بیرون دروازه خراسان که آن نیز بازمنتهی به دولاب و اکبرآباد و گوشه زوایای آن می گردید و بیرون دروازه شاه عبدالعظیم که به آب متکا و چشمه علی و باغ بی بی زبیده و باغات ابن بابویه و مسجد ماشاءا… و صفاییه و باغ شاه سلطنه و باغ درویش صفا و سرآسیاب و خود شاه عبدالعظیم و غیره می انجامید، منهای دروازه غارو دروازه خانی آباد; زیرا بیرون دروازه های آن، جز برای بازی اطفال و بزرگسالان و قمار و الواتی و رذالت، به کار دیگری نمی آمد و سبزه و درختی در آن به نظر نمی رسید. ساکنان خود آن نیزنصفی به طرف دروازه گمرک و سبزه کاری های امین الملک و مثل آن و نصفی به طرف شاه عبدالعظیم و دولت آباد و منصورآباد و عبدا…آبادو باغات فرح آباد رومی آوردند.

ازبکستان

مردم ازبکستان پس از رهایی از سلطه اتحاد جماهیر شوروی و به برکت استقلال هر سال نوروز را به عنوان یکی از عمده ترین جشن های ازبکستان گرامی می دارند.

اقوام مختلف نوروز را در این کشور به شکل ها و در ابعاد متفاوت جشن می گیرند و بیشتر آن ها نوروز را بدرقه فصل زمستان و پیشواز فصل بهار می دانند. نوروز همانند ایران در دیگر مناطق آسیای مرکزی و کشورهای خاور نزدیک جشن گرفته می شود.

طی روزگار متمادی جشن نوروز از لحاظ مضمون عمیق تر و در ظاهر نیز از غنا و شکوه بیشتری برخوردار شده است. این جشن از قرون گذشته تاکنون در شهرهایی مانند بخارا، سمرقند، خوارزم، خوقند و شهرسبز باشکوه و شوکت خاصی برگزار شده که آثار آن را در لابه لای صفحات تاریخ می توان مرور کرد.

با وجودی که به علت عدم برگزاری جشن نوروز در دوران شوروی سابق (۷۰ سال دوران کمونیسم)، این مراسم ریشه های خود را از دست داده و کم رونق شده بود در آستانه استقلال برقراری مجدد جشن های مردمی توجه جامعه را به خود معطوف کرد. به همین علت در فوریه(اسفند) سال ۱۹۸۹ میلادی در ازبکستان درباره تجلیل “جشن نوروز” تدابیری اتخاذ شد و به تصویب رسید و در پی آن در مارس (فروردین)سال ۱۹۹۰ میلادی جشن همگانی و مردمی “نوروز” به عنوان روز تعطیل اعلام شد که این امر مورد استقبال مردم این کشور قرار گرفت.

تشکیل ستادهای برگزاری جشن های نوروز

تدارک برای برگزاری جشن نوروز از دو تا سه ماه قبل آغاز می شود. ستادهای بزرگداشت جشن در کل کشور، استان ها، شهرها، مناطق و کارخانه ها ایجاد می شوند و برنامه ها و تدابیر لازم را برای استقبال از نوروز تعیین و آغاز می کنند.

پیش از برگزاری جشن شهرها و روستاها، محله ها، گذرها و کارخانه ها ظاهری عیدانه پیدا می کنند. در آستانه نوروز کارهای خیرخواهانه نظیر کمک به نیازمندان، عیادت از بیماران و سالخوردگان صورت می گیرد.

آیین نوروزی

در روز نوروز سمنک، حلیم، سنبوسه ای گیاهی از سبزیجات، بویژه آش پلو و طعام های گوناگون پخته می شود. دختران لباس های زیبا می پوشند و هنرمندان به نغمه سرایی می پردازند. در همه جا آهنگ و نوای نوروز طنین انداز می شود. به ویژه بچه ها با خوشحالی زیاد مشغول بادبادک بازی می شوند.

در باغ ملی “علی شیر نوایی” شهر تاشکند نیز هر سال نمایش های زیبا و جالب نوروزی با حضور رییس جمهوری ازبکستان، نمایندگان سازمان های بین المللی و سفرای کشورهای مختلف مقیم این کشور برپا می شود.

هنرپیشگان با سرودها و نواها و آهنگ های دلنشین فرارسیدن بهار، احیای طبیعت، پاکی و پاکیزگی دل های انسان و آغاز کشت و کار بهاری را وصف و ترنم می نمایند. بدین منوال نوروز که زمانی در حکومت شوروی مورد تعقیب و تحقیر قرار داشت، در زمان استقلال رواج و رونق تازه ای پیدا کرد و با اهداف استقلال هماهنگ شد و از لحاظ مضامین و پیام های انسانی باز هم غنای بیشتری یافت.

جشن نوروز در حال حاضر برای مردم این کشور عامل پاکسازی روح و روان با طبیعت، عامل تحکیم مهر و مروت، دوستی، همبستگی، برادری میان مردم، ترویج آسایش و اتحاد میان اقوام مختلف، حفظ ثروت های طبیعی و دعوت به ترویج آن و پاکسازی اماکن عمومی است.

هند

جشن هولی نوروز هندیان

جشن هولی همان جشن نوروز در میان هندیان است. این جشن به مدت پنجاه روز در فصل بهار برگزار می شود. هولی هندیان مانند بهار رنگارنگ است.

آیین هندیان در جشن نوروز

آیین این جشن طی دو روز به انجام می رسد. در روز اول غروب یا شب هنگام آتشی بزرگ روشن می شود. قبل از آن، آتش بزرگ دیگری بر روی مکانی که از قبل آماده شده، روشن می شود و تمثالی از هولیکا که از خیزران و بوریا ساخته شده، در حرکتی دسته جمعی و منظم به همراه خوانندگان و نوازندگان محلی به وسیله ی برهمن ها به محل حمل می شود. تمثال در وسط آتش گذارده می شود و دستیار برهمن هفت بار آن را طواف می کند و قبل از اینکه آن را آتش بزنند، اشعاری را در ستایش هولی ذکر می کند.

در روز دوم از صبح تا ظهر مردم با هر عقیده مذهبی بر سر و روی دوستان و خویشان گرد رنگ می ریزند یا با آب فشان آب رنگی بر سر و روی هم می پاشند.

در غروب همان روز مردم شیرینی تعارف می کنند و دوستان سه بار همدیگر را در آغوش می گیرند و برای هم آرزوی خوشبختی می کنند.

این جشن همزمان با ماه فوریه و مارس است و اصل آیین در دو روز برگزار می شود.

چین

مردم چین طبق آیین های کهن به هنگام شب سال عید نوروز کاغذهای سرخ را بریده و به شیشه ها و چارچوب پنجره ها می چسبانند. کاغذها باید به رنگ قرمز باشد وپیرترین زن خانواده باید این برشها را تهیه کند.

آویختن کاغذهای رنگی به پنجره ها

چینی ها عقیده دارند که این کاغذها می تواند روح شیطان را از آنان و خانواده شان دور کند.

امروزه این رسم در چین تغییر کرده و انواع کاغذها به رنگهای شاد و زیبا به پنجره ها آویخته می شود. چینی ها عقیده دارند این کاغذها سبب خوشبختی در سال نو می شود.

افغانستان

پیشینه تاریخی

آغاز جشن نوروز که با اول فروردین مصادف است تنها یک سالروز سالنامه ای که شروع یک دور تازه را در گردش زمین مشخص می سازد، نیست بلکه نماد دنیا دنیا فرهنگ و آیین هایی است که سینه به سینه به مردم افغانستان منتقل شده است. جشن نوروز در افغانستان همراه با رسوم خاصی برای هر روز است.

نوروز در تاریخ و فرهنگ افغانستان مظهر بزرگداشت زندگی، طبیعت و ارزش های انسانی است که ریشه های عمیقی در شعر و ادب، هنر و رسوم خانوادگی و اجتماعی این کشوردارد گرچه در مورد چگونگی و زمان پیدایش نوروز پژوهش ها از گمانه زنی ها فراتر نرفته و استنادهای موثق دردست نیست اما عمر آن را هم اندازه پیشینه اقوام آریایی می دانند.

برافراشتن پرچم حضرت علی (ع) در مزار شریف

عبدالقیوم قویم استاد دانشگاه کابل پیشینه آیین های جشن نوروز در افغانستان را به سه هزار سال قبل نسبت داد و گفت: این جشن بزرگ ریشه های عمیقی در نظام مذهبی زرتشتیان داشت که تا پس از ورود اسلام براین سرزمین نیز رایج بود.

وی با بیان اینکه نوروز درافغانستان هیچگاه به کیش یا گروه ویژه ای منحصر نبوده است، اظهراداشت: حتی ظهور و گسترش اسلام که اعیاد مذهبی ویژه ای را با خود آورد، مانع برگزاری آیین های نوروزی نشد. نوروز درافغانستان با ارزش های دینی درآمیخت و غنای بیشتری یافت چنانچه اینک برافراشتن پرچم حضرت علی (ع)، در شهر مزارشریف، اوج آیین های نوروزی درافغانستان محسوب می شود.

این استاد دانشگاه گفت: با گسترش دین اسلام به قلمرو آریانای کهن، این جشن هم از سوی خلفای اسلامی و هم توسط امیران محلی خراسان برگزار می شده است ونقش سامانیان، غزنویان، سلجوقیان و غوریان در ادامه برگزاری این جشن برجسته بوده است.

مرکزیت جشن نوروز در مزار شریف

وی خاطرنشان کرد: اگرچه نوروز نزد همه مردم افغانستان جایگاه ویژه ای دارد اما استان بلخ به مرکزیت شهر مزارشریف در شمال افغانستان همه ساله با نزدیک شدن فصل بهار و جشن باستانی نوروز، حال و هوای دیگری به خود می گیرد و آماده پذیرایی هزاران مسافر و زائر از نقاط مختلف افغانستان و کشورهای همسایه می شود. زیارتگاه منسوب به حضرت علی (ع) در شهر مزار شریف، در آستانه نوروز آذین بندی می شود و پیش از برگزاری آیینی باشکوه با حضور هزاران افغان پلاکاردهای ویژه خوش آمد گویی برای زائران نوروزی نصب می شود.

فیض الله محتاج از کارشناسان فرهنگی افغان نیزگفت: در سرزمینی که امروز افغانستان نامیده می شود، بزرگترین جشن های آریایی از جمله نوروز، در بلخ باستان برگزار می شده است. به باور وی، بر پایه اسطوره های ملی، پنج هزار سال پیش در عهد “یما” در بلخ، جشن باستانی نوروز پایه ریزی شد که تاکنون با همان شکوه برپا می شود. وی خاستگاه نوروز باستانی را شهر بلخ معرفی کرد.

این کارشناس فرهنگی اضافه کرد: همچنین براساس برخی افسانه های کهن، “کیومرث” نخستین فرمانروای آریایی نام برده شده که نوروز را بنیان نهاده و تاریخ را از آن آغاز کرده است. مردم افغانستان در ایام نوروز لباس های نو می پوشند و به دیدوبازدیدهای خود و نیز گردش در تفریحگاهها بیشتر از گذشته می پردازند.

از آیینهای خاص افغانها در اولین روز عید نوروز پرچم امام علی(ع) است که با مراسمی ویژه و باشکوه در صبح آن روز برافراشته می شود و بدین گونه، جشن نوروز رسماً آغاز می گردد.

آیین و رسوم نوروزی در بلخ

نوروز در افغانستان یا به عبارتی در بلخ و مزار شریف هنوز به همان فر و شکوه پیشین برگزار می شود. در روزهای اول سال همه دشت های بلخ و دیوار و پشت بام های گلی آن پر از گل سرخ می شود. بلخ سبدی از گل سرخ یا اجاق بزرگی می شود که این لاله ها در آن می سوزد. این گل فقط در بلخ به وفور می روید و از این رو جشن نوروز و جشن گل سرخ هر دو به یک معنی به کار می رود. از آیین و رسم نوروزی در سرزمین بلخ می توان به شستشوی فرش های خانه و زدودن گرد و غبار پیش از آمدن نوروز و انجام مسابقات مختلف از قبیل بزکشی، شتر جنگی، شتر سواری، قوچ جنگی و کشتی خاص این منطقه اشاره نمود.

پاکستان

آیین نوروز در پاکستان

در پاکستان غالبا صفت عالم افروز را در مورد نوروز به کار می برند و این حکایت از علاقه مندی مردم این کشور به نوروز دارد. بسیاری از خانواده های پاکستانی مراسم نوروز را گرامی می دارند به طوریکه برای یکدیگر کارت تبریک طلایی و الوان مزین به گل و بلبل که نشان از نو شدن طبیعت دارد، می فرستند که معمولا بر آن عبارت عید مبارک نقش بسته است.آنها هم مانند ایرانی ها خانه تکانی می کنند، لباس نو می پوشند، به دید و بازدید می روند و سعی می کنند کدورت و غم را از دل ها بزدایند و زندگی را به شادی بگذرانند. خانواده های پاکستانی به هنگام نوروز سفره نوروزی رنگین می گسترانند و انواع شیرینی و میوه ها را بر آن می چینند و بزرگترها به کوچکترها هدیه می دهند. از آداب و رسوم عید نوروز در میان مردم پاکستان تهیه نمودن انواع شیرینی مثل لدو، گلاب حامن، رس ملائی،کیک برفی،شکرپاره، کریم رول، سوهن حلوا و همچنین پختن غذاهای معروف این ایام و عیدی دادن و گرفتن و دید و بازدید اقوام است.

مقصد نوروز امنیت و صلح در جهان اسلام

پاکستانی ها بر این باورند که مقصد نوروز، امیدواری و در امن و صلح و آشتی نگهداشتن جهان اسلام و عالم انسانیت است تا آنجا که آزادی و آزادگی، خوشبختی و کامیابی، محبت و دوستی و برادری و برابری همچون بوی خوش گلهای بهاری در دل و جان مردمان جایگزین می گردد. نوروز در ترکیه مردم عثمانی که ترکیه امروز بخشی از آن امپراطوری بشمار می رود عید نوروز را به عنوان یکی از معدود ایام جشن می گرفتند. در این روز حکیم باشی معجون مخصوصی که نوروزیه نامیده می شد جهت پادشاهان و درباریان تهیه می نمود که گفته شده است این معجون از چهل نوع ماده مخصوص تهیه می شده که شفابخش بسیاری از بیماری ها و دردها بوده و باعث افزایش قدرت بدنی می شده است.

مردم این سرزمین نوروز را آغاز بهار طبیعت و شروع تجدید حیات و طراوت در جهان و برخی روز مقدس در کنار شب قدر و شب برائت و برخی عامل اتحاد و همبستگی و حتی آن را زادروز امام علی و تعیین ایشان به خلافت و سالروز ازدواج ایشان با حضرت فاطمه زهرا(س) دانسته اند.

قزاقستان

مردم قزاقستان نوروز را اعتدال بهاری می دانند و بر این باورند که در این روز ستاره های آسمانی به نقطه ابتدایی می رسند و همه جا تازه می شود و روی زمین شادمانی بر قرارمی شود.

در شب سال تحویل تا شب قزیر صاحبخانه دو عدد شمع در بالای خانه اش روشن می کند وخانه اش را خانه تکانی کرده و چون مردم قزاق باور بر این دارند که تمیز بودن خانه در آغاز سال نو باعث می شود افراد آن خانه دچار بیماری و بدبختی نشوند.

رسوم نوروزی برای جوانان

در شب نوروز دختران روستایی قزاق با آخرین گوشت باقیمانده از گوشت اسب که «سوقیم» نام دارد غذایی به نام «اویقی آشار» همراه با آویز می پزند و در قبال آن آینه، شانه و عطر هدیه می گیرند که آن را «سلت اتکیتر» می نامند.

در عید نوروز جوانان یک اسب سرکش را زین کرده و عروسکی که ساخته دست خودشان است با آویز زنگوله ای به گردنش در ساعت سه صبح که ساعتی معین از شب قزیر است رها نموده تا از این طریق مردم را بیدار نمایند. عروسک در حقیقت نمادی از سال نو است که آمدن خود را سوار بر اسب به همه اعلام می کند.

همچنین پختن غذایی به نام نوروز گوژه ( آش) که تهیه آن به معنی خداحافظی با زمستان و غذاهای زمستانی است و از هفت نوع ماده غذایی تهیه می شود در این ایام جزو آیین و رسوم این سرزمین می باشد.

نوروز برای قزاق ها بسیار مقدس بوده و اگر در این روز باران یا برف ببارد آن را به فال نیک گرفته و معتقدند سال خوبی پیش رو خواهند داشت.

مسابقه نوروزی قول ترزاق

مسابقات معروفی نیز در این ایام در قزاقستان برگزار می شود که مهمترین آنها «قول توزاق» است که بین گروههای مرد و زن برگزار می شود. اگر برنده زن ها باشند قزاق ها معتقدند آن سال خوب و پربرکتی است اگر مردها پیروز شوند آن سال نامساعد خواهد بود. از دیگر مسابقات می توان به کوکپار برداشتن بز از مکانی مشخص توسط سواران، آودار یسپاق، قیزقوو و آلتی باقان اشاره نمود.

در عصر نوروز نیز مسابقه آیتیس آغاز می شود که مسابقه شعر و شاعری است.

روسیه

عید نوروز در میان ۲۵ میلیون مسلمان از حدود ۴۰ قومیت در روسیه، به شکلی جذاب و با آداب و سنن متفاوت که ریشه در تاریخ هر یک از آنها دارد، جشن گرفته می شود.

عید نوروز که خاستگاه آن ایران باستان بوده است با توجه به تاثیر فراوان و عمیق فرهنگ ایران بر کشورها و ملل منطقه بویژه مناطق آسیای مرکزی و قفقاز، جایگاه ویژه ای در میان این ملت ها یافته و بدین ترتیب تقریبا از یک هزار سال پیش به روسیه راه یافت.

عید نوروز چه در میان اقوام بومی ساکن روسیه همچون لزگی ها، آوارها، اوستیایی ها و چه اقوام مهاجر همچون تاجیک ها، افغان ها، قرقیزها، ازبک ها، آذری ها و قزاق ها بصورت گسترده جشن گرفته می شود.

توجه به برگزاری منظم و باشکوه جشن نوروز در سال های پس از فروپاشی شوروی سابق چشمگیر بوده و در پنج سال اخیر نمایندگان بیش از ۳۰ قوم و ملیت از جمله ایرانی ها، ترک ها و قزاق ها هر سال در ایام نوروز مراسم ویژه جشن و شادی بصورت دسته جمعی برگزار می کنند.

برپایی نمایشگاه آثار هنری در نوروز

آیین رسمی جشن نوروزی در جمهوری فدراتیو روسیه هر سال از سوی فدراسیون مهاجران روسیه با حمایت شهرداری مسکو برگزار می شود و در حاشیه آن نمایشگاه های آثار هنری کشورهای شرکت کننده دارای این آیین کهن نیز برپا می شود.

توجه به عید باستانی نوروز در میان خود روس ها نیز در سال های اخیر افزایش یافته و مردم این کشور نوروز را به عنوان عید آغاز بهار و شکوفایی طبیعت می شناسند.

تقارن نوروز با عید بومی ماسلنیتا

این عید با توجه به تقارن با عیدی بومی به نام “ماسلنیتسا” در روسیه که پیام آور آغاز بهار است، در میان روسها مقبولیت خاصی دارد. در آیین ویژه برگزاری جشن “ماسلنیتسا” مترسک ها را آتش می زنند و این نشانه رخت بستن سرما و زمستان و آغاز فصل بهار است.

مردم ساکن در قلمرو اتحاد شوروی سابق هنوز خاطره تلخ ممنوع بودن برگزاری مراسم عید نوروز در دوران پیش از استقلال را در ذهن دارند. ممنوعیتی که مانع ترویج این عید بزرگ در میان اقوام ساکن شوروی در سطح عمومی شده بود.

با این حال اقوام و ملیت های ساکن شوروی توانستند در همان سال ها نیز در چارچوب محیط خانواده و محل زندگی آیین های جشن های ویژه عید نوروز را زنده نگهدارند تا جایی که امروز در برخی مناطق کشور پهناور روسیه بویژه منطقه قفقاز و ولگا همچون جمهوری های مسلمان نشین داغستان و تاتارستان عید نوروز بصورت باشکوه جشن گرفته می شود.

دکتر “نوری محمد زاده” مدیر مرکز ایران شناسی دانشگاه دولتی داغستان در این زمینه می گوید: برگزاری عید نوروز در داغستان نشانگر تاثیر عمیق تاریخی و علاقه شدید مردم داغستان به تمدن کهن ایران است. چرا که این عید از زمان ساسانیان در داغستان با شکوه و عظمت خاصی جشن گرفته می شود.

پروفسور “محمد عبدوسلام اف” معاون رئیس دانشگاه دولتی داغستان نیز با اعلام اینکه اقوام مختلف ساکن داغستان با عشق فراوان آیین نوروز را جشن می گیرند تاکید می کند که عید نوروز در این جمهوری به یک سنت حسنه تبدیل شده است.

نوروز در منطقه ولگای روسیه

برخی از اقوام ساکن منطقه ولگای روسیه، همچون “باشقیرها” نیز، جشن نوروز را با تقلید از قبایل ایرانی که زمانی در دره اورال زندگی می کردند، جشن می گیرند.

از آیین های رایج جشن نوروز در این منطقه روسیه آن است که مردان جوان محصولات کشاورزی را برای درست کردن غذای معمول و به دست آوردن جوایز جمع می کنند و جوایزی نیز به برندگان مسابقات دو و آواز اهدا می شود.

در میان برخی اقوام ساکن منطقه ولگا در روسیه نیز مراسم عید نوروز با دعا برای آرام کردن نیروهای طبیعت و ارواح نیاکان برای اطمینان از سالی موفق شروع می شود و علاوه بر غذای معمول، هر خانواده برای جشن نوروز خوراک خاصی از آرد گندم سیاه و بلغور جو درست می کند.

نوروز در جمهوری تاتارستان

در جمهوری مسلمان نشین تاتارستان هم، نوروز که تا پیش از انقلاب کمونیستی در سال ۱۹۱۷ بصورت گسترده جشن گرفته می شد و در دوره حاکم شدن اتحاد جماهیر شوروی ممنوع شد، در دو دهه اخیر احیاء شده است و شمار افرادی که آن را جشن می گیرند سال به سال افزایش می یابد.

البته برگزاری نوروز در این منطقه روسیه، به روند مهاجرت از کشورهای آسیای مرکزی پیوند خورده است و آیین باستانی نوروز را تاجیک ها، قرقیزها، ازبک ها و ترکمن ها بطور باشکوه و با آداب و سنن خود جشن می گیرند.

نوروز در میان ازبک های روسیه

ازبک های مقیم روسیه معمولا در ایام نوروز لباس های محلی به تن کرده و گروه های موسیقی برای اعلام از راه رسیدن بهار، ترانه های محلی را با ابزار آلات موسیقی سنتی می نوازند. قرقیزها نیز در این ایام لباس های ملی خود را به تن کرده و به آواز خوانی و رقص های محلی می پردازند. به گفته “فرید محمتشین” رییس مجمع خلق های تاتارستان، نوروز در این جمهوری به جشن ملی و اصلی ساکنان آن تبدیل و عامل وحدت بخش میان مردم منطقه شده است.وی معتقد است نوروز، باستانی ترین عیدی است که تا امروز حفظ شده و قدمت آن به سه هزار سال پیش برمی گردد. به گفته محمتشین، در تاتارستان عموم مردم بر این باورند که نوروز نماد پیروزی نور بر تاریکی و نیکی بر شر است.

در هر حال اینک جشن های ویژه نوروز در جمهوری فدراتیو روسیه به عاملی وحت بخش در میان اقوام مختلف ساکن این کشور تبدیل شده است و این وضعیت می تواند الگویی برای همگرایی کشورهای منطقه با تکیه بر یک عنصر فرهنگی کهن باشد.

ترکیه

پیشینه نوروز در ترکیه

مردم عثمانی که ترکیه امروز بخشی از آن امپراطوری به شمار می رود، عید نوروز را به عنوان یکی از معدود ایام جشن می گرفتند. در این روز حکیم باشی معجون مخصوصی که نوروزیه نامیده می شد جهت پادشاهان و درباریان تهیه می نمود که گفته شده است این معجون از چهل نوع ماده مخصوص تهیه می شده که شفابخش بسیاری از بیماری ها و دردها بوده و باعث افزایش قدرت بدنی می شده است. مردم این سرزمین نوروز را آغاز بهار طبیعت و شروع تجدید حیات و طراوت در جهان، برخی روز مقدس در کنار شب قدر و شب برائت و برخی عامل اتحاد و همبستگی و حتی آن را زادروز امام علی(ع) و تعیین ایشان به خلافت و سالروز ازدواج ایشان با حضرت فاطمه زهرا(س) دانسته اند.

نوروز عید رسمی ترکیه

نوروز تا نخستین سال های تشکیل جمهوری ترکیه در میان ترکان این کشور برگزار می شد اما به تدریج این مراسم اهمیت پیشین خود را از دست داد وتا مدتها این جشن در مناطق کردنشین و در پاره ای از مناطق شمال رسم و آئین نوروز موجودیت خود را حفظ کرد. اما در چند سال اخیر دولت ترکیه برگزاری این عید را به صورت رسمی اعلام کرده است تا جاییکه وزارت آموزش و پرورش ترکیه در اواسط ژانویه ۲۰۰۵ طی بخشنامه ای به مراکز آموزشی این کشور، خواهان برگزاری آئین های ویژه عید نوروز به عنوان عید رسمی شد.

در اساسنامه جدید آموزش و پرورش ترکیه، عید نوروز به عنوان عید رسمی این کشور پذیرفته و به مراکز آموزشی ابلاغ شد که از این پس در روز اول فروردین آئین های فرهنگی و هنری برای بزرگداشت این عید برگزار شود.

در این بخشنامه با اشاره به اینکه عید نوروز در کشورهای منطقه و آسیای میانه جشن گرفته می شود از مسئولان مراکز آموزشی خواسته شده است که عید نوروز را به عنوان یکی از عیدهای ملی به دانش آموزان معرفی کنند.

علاوه بر این مسئله عید نوروز در شهرهای جنوب شرقی ترکیه، مانند دیاربکر، شانلی اورفا، ماراش و مرسین به صورت باشکوهی برگزار می شود که بیشتر منعکس کننده فولکلر مردم آن نواحی است.

از ویژگی های آن یکی نواختن پر سر و صدای سورنا و دهل و دیگری ایراد سخنرانی های آتشین در کنار کپه های آتش است. این آئین ها در میدان های بزرگ و اصلی شهرها و روستا ها برگزار. در خانه ها پختن شیرینی های خانگی و غذا های خاص نوروز از سنت های دیگر مراسم نوروزی است.

آلبانی

در آلبانی سلطان نوروز به عنوان یک جشن ملی هر ساله با شکوه برگزار می شود. باشکوه ترین مراسم در تکیه اصلی بکتاشی ها در تیرانا و با حضور درویش بابا رشادی، رهبر فعلی آنان و شرکت مریدان برپا می شود. مریدان بکتاشی یا آرشیک ها به زیارت گور رهبران پیشین که در باغ تکیه قرار دارد، می روند و با بابا رشادی یا کورجوش، دیدار می کنند.

صبح روز بیست و دوم مارس، مردم در باغ تکیه جمع می شوند. در آغاز برنامه سرود ملی کشور نواخته می شود.پس از آن بابا رشادی با همراهی دراویش دیگر برنامه خواندن سرود سلطان نوروز را آغاز می کند:

خوش آمدی، خوش آمدی سلطان نوروز

مرحبا مرحبا! سلام سلطان نوروز

تا آنجا که می توانی بنگر

ورق به ورق بخوان

و در هستی تعمق کن..

خوش آمدی، خوش آمدی سلطان نوروز

مرحبا مرحبا! سلام! سلطان نوروز

سپس نوبت به سخنرانی بابا رشادی می رسد.پس از سخنرانی، شعرهایی از نعیم فراشی شاعر آلبانی که بکتاشی نیز بوده است، خوانده می شود.

نعیم فراشی نه تنها به زبان آلبانیایی شعر می سروده است، بلکه به یونانی، ترکی و به زبان فارسی نیز شعر دارد.

دیوان اشعار فارسی نعیم فراشی منتشر شده است. در این دیوان شعری به نام بهار وجود دارد:

نوبهارا! دلکش و جانپروری

دختر نازک تن و سیمین بری

روی خندان طبیعت روی توست

بوی باغ و بوی گلشن بوی توست.

بر زمین ما فرستادت خدا

دستگیرت کرد بهر هر گدا

بوی یار آید مرا از بوی تو

خوی او باشد پدید از خوی تو

این زمین مرده از تو یافت جان

زان همی بینم جهان را شادمان

از سماوات آمدی ای نوبهار

تا کنی این خاکدان را لاله زار

مراسم سلطان نوروز با دیدار مردم با بابا رشادی و دیگررهبران فرقه ادامه می یابد. به هر فرد درزمان خروج، لقوم (راحت الحلقوم) تعارف می شود..

ژاپن

مردم ژاپن در عید نوروز از جامه های سنتی خود (کیمونو) استفاده می کنند.

کیک موشی،غذای نوروزی

رسم پختن و خوردن کیک موشی یک رسم دیرینه در میان مردم ژاپن است. کیک موشی آرد برنج پخته است که با هاون خمیرشده و با مواد مختلفی همراه و خورده می شود.

امروزه در خانه های کوچک کنونی جایی برای کوبیدن و پختن این نوع کیک نیست. مردم از ماشین های کیک پز که ویژه موشی پزی است، استفاده می کنند که به آن موشی تاکی می گویند.

در گذشته مردم ژاپن در هنگام فرار رسیدن بهار و عید نوروز از جارو کردن جلوی درب خانه هایشان خودداری می کردند زیرا معتقد بودند این رسم موجب ماندگاری خیر،برکت و سلامتی خواهد شد.

زنگبار

جشن نوروزی در تانزانیا

در زنگبار (تانزانیا) به مراسم نوروز، نوروزی گفته می شود. زنگی یک واژه فارسی است به معنی تیره رنگ، قهوه ای و سیاه، بار یعنی جایگاه، محل، کاخ مانند و نیز به معنی ساحل، کناره و کرانه و زنگبار یعنی ساحل سیاهان و یا سرزمین سیاهان. غیر اعراب این واژه را، به گویش ” زنجبار” به کار می برند و اروپاییان آن را “زنزیبار” می خوانند. زنگبار، در سواحل شرقی قاره آفریقا قرار دارد و ایرانی ها از دوران هخامنشی ها با این بخش از آفریقا دررفت و آمد بازرگانی بوده اند. در زمانهای کهن، به ویژه پس از یورش تازیان به ایران زمین، گروه بزرگی از مردم شیراز به زنگبار، کوچ کردند و از همان زمانها، آیین های ایرانی مانند نوروز را نیز با خود به همراه بردند و اینک سالهاست که نوروز جشنی شناخته شده به نام نوروزی در زنگبار می باشد.

کدبان علی عطار، مستند ساز ایرانی می نویسد: در دوران پایانی سده و ابتدای سده بیستم، دولت انگلستان جزیزه رنگبار را که در نزدیکی کرانه باختری آفریقا قرار دارد به تصرف خود درآورد و برای پیشبرد بخشی از کارهای فنی در آنجا، گروهی از پارسیان هند را که در گجرات هندوستان زندگی می کردند استخدام و به آنجا فرستاد و به این ترتیب خانواده پارسی نیز در زنگبار ماندگار شدند وهمه ساله جشن ملی نوروز را برپا داشتند.

قرقیزستان

عید نوروز در قرقیزستان تنها