علم دوست |
یک سایت برای همه رشته های علمی پاورپوینت دعای سوم صحیفه سجادیه/ شرح‌ها و ترجمه‌ها (بخش چهارم)
در حال بارگذاری
توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد
پاورپوینت دعای سوم صحیفه سجادیه/ شرح‌ها و ترجمه‌ها (بخش چهارم) دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است
شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.
لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت دعای سوم صحیفه سجادیه/ شرح‌ها و ترجمه‌ها (بخش چهارم)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پاورپوینت دعای سوم صحیفه سجادیه/ شرح‌ها و ترجمه‌ها (بخش چهارم) :
فهرست دعاهای صحیفه سجادیه
متن دعای سوم صحیفه سجادیه
شرح و ترجمه دعا:
بخش اول – بخش دوم – بخش سوم – بخش چهارم
فرشتگان مدبر امور زمین؛
وَ رُسُلِک مِنَ الْمَلَائِکهِ إِلَی أَهْلِ الْأَرْضِ بِمَکرُوهِ مَا ینْزِلُ مِنَ الْبَلَاءِ وَ مَحْبُوبِ الرَّخَاءِ وَ السَّفَرَهِ الْکرَامِ الْبَرَرَهِ، وَ الْحَفَظَهِ الْکرَامِ الْکاتِبِینَ، وَ مَلَک الْمَوْتِ وَ أَعْوَانِهِ، وَ مُنْکرٍ وَ نَکیرٍ، وَ رُومَانَ فَتَّانِ الْقُبُورِ، وَ الطَّائِفِینَ بِالْبَیتِ الْمَعْمُورِ، وَ مَالِک، وَ الْخَزَنَهِ، وَ رِضْوَانَ، وَ سَدَنَهِ الْجِنَانِ؛
وَ الَّذِینَ «لا یعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ، وَ یفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ» وَ الَّذِینَ یقُولُونَ: «سَلامٌ عَلَیکمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَی الدَّارِ»؛
وَ الزَّبَانِیهِ الَّذِینَ إِذَا قِیلَ لَهُمْ: «خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ الْجَحِیمَ صَلُّوهُ» ابْتَدَرُوهُ سِرَاعاً، وَ لَمْ ینْظِرُوهُ؛
وَ مَنْ أَوْهَمْنَا ذِکرَهُ، وَ لَمْ نَعْلَمْ مَکانَهُ مِنْک، و بِأَی أَمْرٍ وَکلْتَهُ وَ سُکانِ الْهَوَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ الْمَاءِ وَ مَنْ مِنْهُمْ عَلَی الْخَلْقِ؛
فَصَلِّ عَلَیهِمْ یومَ یأْتِی «کلُّ نَفْسٍ مَعَها سائِقٌ وَ شَهِیدٌ» وَ صَلِّ عَلَیهِمْ صَلَاهً تَزِیدُهُمْ کرَامَهً عَلَی کرَامَتِهِمْ وَ طَهَارَهً عَلَی طَهَارَتِهِمْ؛
اللَّهُمَّ وَ إِذَا صَلَّیتَ عَلَی مَلَائِکتِک وَ رُسُلِک وَ بَلَّغْتَهُمْ صَلَاتَنَا عَلَیهِمْ، فَصَلِّ عَلَینَا بِمَا فَتَحْتَ لَنَا مِنْ حُسْنِ الْقَوْلِ فِیهِمْ، إِنَّک جَوَادٌ کرِیمٌ.
ترجمه‌ها
ترجمه انصاریان
و بر فرشتگانی که به سوی اهل زمین گسیل میشوند و گرفتاری ناخوشایند و گشایش خوشایند برای آنان میآورند،
و بر سفیران بزرگوار نیکوکار، و فرشتگان بزرگواری که حافظ عمل مردم و نویسنده آن‌اند، و بر فرشته مرگ و یارانش، و منکر و نکیر، و بر رومان آزمایش‌کننده مردگان در گور، و بر طواف‌کنندگان بیتالمعمور، و بر مالک، و بر خازنان دوزخ و بر رضوان، و خدمتگزاران بهشت،
و بر فرشتگانی که خدا را در آنچه امر میکند مخالفت نمینمایند، و مأموریت خود را به نحو احسن انجام میدهند،
و بر فرشتگانی که به اهل بهشت میگویند: سلام بر شما به خاطر آنکه صبر کردید، پس نیکوسرایی است خانه آخرت برای شما،
و بر فرشتگان نگاهبان دوزخ که چون به آنان فرمان رسد: او را بگیرید و به زنجیر کشید سپس به آتش درافکنید، به سرعت دستگیرش کنند و به او مهلت ندهند،
و بر هر فرشتهای که نامش را یاد نکردهایم، و از قدرش در پیشگاه تو خبر نداریم، و نمیدانیم او را به چه کاری گماشتهای،
و بر آن فرشتگانی که ساکن هوا و زمین و آبند، و به هر کدام از آنان که موکل آفریدگان‌اند،
پس بر همه آنان درود فرست در روزی که هرکس با دو فرشته یکی راننده و دیگری گواه می‌آید،
و بر ایشان درود فرست درودی که بر بزرگواری‌شان بیفزاید و بر طهارتشان طهارت اضافه کند
بارالها به وقتی که بر فرشتگانت و فرستادگانت درود می‌فرستی و درود ما را به آنان ابلاغ می‌کنی، به علت آن گفتار نیکو که در وصف آنان بر زبان و دل ما روان ساختی، بر ما نیز درود و رحمت فرست که تو بخشنده و بزرگواری.
ترجمه آیتی
درود بفرست بر آن فرشتگان که رسولان تو به ساکنان زمینند: یا بلایى ناخوش فرومى آورند یا آسایشى خوش.
و آن سفیران گرانقدر نیکوکار و آن بزرگواران که نویسنده و نگهدارنده اعمال ما هستند. و درود بفرست بر فرشته مرگ و یارانش و نکیر و منکر و رومان که آزماینده ساکنان گورهاست. و آن فرشتگان که بر گرد بیت المعمور طواف مى کنند. و بر مالک و خازنان دوزخ و بر رضوان و خادمان بهشت.
و بر فرشتگانى که از فرمان خداى سر بر نمى تابند و هر چه فرمان یابند همان کنند.
درود فرست بر آن فرشتگان که به ما مى گویند: سلام بر شما به خاطر آن همه شکیبایى که ورزیده اید. سراى آخرت چه سرایى نیکوست.
و درود فرست بر فرشتگان زبانى که چون فرمانشان رسد که بگیریدش و در زنجیرش کشید و به دوزخش درافکنید، بى درنگ و بى آنکه مهلتش دهند، او را فروگیرند.
و درود فرست بر فرشتگانى که نام آنها در وهم ما نگنجید و مقام و مرتبت آنها را در نزد تو ندانستیم و ندانستیم به چه کارى مامورند.
و درود بفرست بر فرشتگان ساکن هوا و زمین و آب و آنها که بر آفریدگان گماشته اند.
بار خدایا، بر آنان درود بفرست در روزى که هر کس آید با او فرشته اى است که مى راندش و فرشته اى است که بر اعمال او گواهى مى دهد.
بار خدایا، بر آنان درود بفرست، آنسان درودى که بر کرامت و پاکیشان، کرامت و پاکى دیگر افزاید.
بار خدایا، در آن هنگام که بر فرشتگان و رسولانت درود مى فرستى و درود ما نیز به آنان مى رسانى، به آنکه زبان ما به ثناى ایشان گشاده اى بر ما نیز رحمت فرست. انک جواد کریم.
ترجمه ارفع
و سلام و درود بر فرشتگانى که براى اهل زمین رسولان بلا و یا رحمت تو هستند
و بر سفیران صاحب کرم و نیکوکار و بر نگهبانان با کرامت که کارشان نوشتن اعمال است و درود بر فرشته مرگ و یارانش و بر منکر و نکیر و فرشته رومان که مامور بازپرسى و آزمایش مردگان در قبرهاست و بر آنهایى که اطراف بیت المعمور مشغول طواف مى باشند و سلام و درود بر مالک دوزخ و بر رضوان و کلیدداران بهشت.
سلام بر آن ملائکه ای که دستورات حقتعالى را نافرمانى نمى کنند و آنچه بدان امر شده اند انجام مى دهند.
همانهایى که به انسانهاى سعادتمند خطاب مى کنند که: درود بر شما به خاطر شکیبایى در دنیا و پایان کار شما چه نیکوست
و آنهایى که به انتظار دستور نشسته اند تا بدانها فرمان داده شود که انسان بدبخت و مستحق آتش را بگیرید و وى را به زنجیر ببندید و سپس او را به سوى جهنم بکشید و در آتش اندازید و این فرشتگان کارشان را با شتاب انجام مى دهند.
و بر آن فرشته ای که نامش را نیاوردیم و مقام و منزلتش و مکان و کارش را ندانستیم نیز درود مى فرستیم.
و بر ساکنین در هوا و زمین و بر آب و هر کدام که بر خلق گماشته شده اند.
پس بر جمیع ایشان درود فرست روزى که هر کس با دو فرشته یکى راننده به سوى معاد و دیگرى شاهد بر اعمال حاضر مى شود.
پس درود فرست بر ایشان، درودى که سبب مزید کرامت و بزرگوارى و طهارت و پاکیزگى آنها شود.
پروردگارا هرگاه بر فرشتگان خویش درود فرستادى، درود و سلام ما را نیز به آنها ابلاغ فرما و سپس به خاطر گفتار نیکى که عبارت بود از درود بر ملائکه بر ما نیز درود فرست که به تحقیق تو صاحب جود و کرمى.
ترجمه استادولی
و بر فرستادگانت از فرشتگانى که آنان را با بلاى ناخوشایند یا آسایش خوشایند به سوى اهل زمین گسیل دارى.
و فرشتگان پیام رسان گرامى و نیکوکار، و حافظان گرامى و نویسنده اعمال، و فرشته مرگ و یارانش، و نکیر و منکر (بازپرسان در قبر)، و رومان آزمایش کننده مردگان گور (که پیش از نکیر و منکر مرده را مى آزماید)، و فرشتگانى که گرد بیت العمور (کعبه آسمانیان) مى گردند، و مالک و دربانان دوزخ، و رضوان و کلیدداران بهشت.
و فرشتگانى که «خدا را در آنچه به آنان فرمان دهد نافرمانى نمى کنند و آنچه فرمان یابند انجام مى دهند»
و فرشتگانى که (به بهشتیان) گویند: «درود بر شما به پاس صبورى که کردید، پس خوب فرجامى است فرجام این سراى».
و فرشتگان مأمور دوزخ که چون به آنان گفته شود: «او را بگیرید و به زنجیر کشید، سپس به دوزخ دراندازید» با شتاب به او رو آورند و مهلتش ندهند.
و نیز هر فرشته اى که نامش را نبردیم، و جایگاهش را نزد تو و مأمورینى را که به او سپرده اى ندانیم.
و بر فرشتگانى که در هوا و زمین و آب جا دارند و فرشتگانى که بر آفریدگان گماشته شده اند.
پس بر آنان درود فرست در روزى که هر کس با دو فرشته پیش راننده و گواه (به صحراى محشر) مى آید.
و بر آنان درود فرست درودى که کرامتى بر کرامتشان و طهارتى بر طهارتشان بیفزاید.
خدایا، و چون بر فرشتگان و رسولانت درود فرستادى و درود ما بر آنها را به ایشان رساندى، بر ما هم درود فرست که راه گفتار نیک را در حق آنان به روى ما گشودى، که تو بخشنده و بزرگوارى.
ترجمه الهی قمشه‌ای
و دیگر فرشتگانى که پیغام تو را از عالم ملائکه به اهل زمین مى رسانند چه پیغام به امر مکروه بلا و عذاب (ستمکاران باشد) یا پیغام مطلوب و بشارت به نعم (و برحمت و عطاى الهى بر نیکان) باشد
دیگر فرشتگان کاتبان کریم و نیکوان حق از کرام الکاتبین (که اعمال خیر بندگان را نویسند و محفوظ دارند) و یا فرشته ى مرگ (ملک الموت) و اعوان و یارانش (که مامور قبض روح بندگانند) و فرشتگان منکر و نکیر که با (ریاست) رومان مامور بازپرس در قبرهاى خلایقند و دیگر فرشتگانى که به طواف بیت المعمور (که مسجدى است در آسمان مقابل بیت الحرام مکه ى معظمه) مشغولند و دیگر فرشته ى مالک (دوزخ و مامور جهنم) و فرشتگان خازن و دربانان بهشت رضوان و خادمان اهل بهشت نعیم
که آن فرشتگان در آنچه مامورند ابدا نافرمانى نخواهند کرد و آنچه فرمان به آنها رسد کاملا به جاى آرند چه ماموران دوزخ (که هر کس را مامورند بدون ترحم به جهنم کشند) و چه ماموران بهشت (که هر کس را مامورند در بهشت رسانند)
و آن فرشتگان ماموران بهشتند که به اهل بهشت گویند سلام و تحیت بر شما باد (و خوشا بر حال شما) که صبر و شکیبائى در طاعت و ترک معصیت خدا در دنیا کردید تا آنکه امروز به دار عقباى نیکو (و بهشت ابد) نائل گشتید
و زبانیه که مامور جهنم هستند آنان هم چون به آنان فرمان حق رسد که این بنده (ظالم کافر فاسق) را بگیرید در غل و زنجیر کشید و به آتش جهنم درافکنید آنان سبقت گرفته و به سرعت بدون هیچ مهلت به دوزخ کشند (یعنى فرشتگان ماموران بهشت با تحیت و بشارت و سلام بهشتیان را به بهشت برند و ماموران جهنم دوزخیان را به سختى و اهانت و سرعت به جهنم کشند.)
و دیگر فرشتگانى که ما ذکرشان نکردیم (یا به ما ذکرشان را تو اى خدا الهام نفرمودى) و ما را از مقام و منزلت آنها نزد خود آگاه نگردانیدى و به چگونه کارى مامور و موکلند ما را دانا نکردى
و دیگر فرشتگان ساکن در هوا و در زمین و در آب و آنانکه بر عالم خلق گماشتى (شاید مراد تصویر و پرورش انسان و حیوان و نباتات از حبوبات و گلها و میوه هاى رنگارنگ یا نگهبانان خلق زمین و آسمان مقصود باشد) (چون فرشتگان امرى الوجودند و براى نظام عالم خلق به امر خدا به عالم خلق نازل شوند)
پس تو اى پروردگار بر همه آن فرشتگان درود و رحمت فرست در آن هنگام (قیامت و محشر) که هر شخص به محشر آید با او (از آن فرشتگان الهى) آورنده اى و گواهى همراه آن شخص است
و اى خدا تو بر همه آن فرشتگان رحمتى فرست که به آن رحمت بر کرامت و رفعت مقامشان بیفزائى و پاکى روح و طهارت سریرت آنها را افزون گردانى
پروردگارا چون درود و رحمت بر رسولان و فرشتگان خود فرستادى و درود و تحیت ما را هم به ارواح پاک آنان رسانیدى باز اى خدا درود فرست بر تمام آنها به واسطه آنکه درگاه رحمتت را هم به روى ما به حسن کلام و گفتار نیکو در حق آنان باز فرمودى که همانا توئى صاحب جود و کرم (و رحمت و عطاى نامتناهى).
ترجمه سجادی
و بر فرستادگانت از فرشتگان، که بلاى ناخوشایند و آسایش خوشایند به سوى اهل زمین مى فرستى،
و سفیران بزرگوارِ نیکوکار و حافظان گرامى نویسنده (اعمال)، و فرشته مرگ و یارانش و بر منکر و نکیر و رومانْ آزمایش کننده (مردگان) قبرها و طواف کنندگان بیت المعمور و مالک و خزانه دار دوزخ و رضوان و کلیددار بهشت ها،
و آنان که خدا را در آنچه به آنان امر کرده، سرپیچى نمى کنند و آنچه به آنان فرمان داده شده، انجام مى دهند،
و آنان که (به بهشتیان) مى گویند: درود بر شما، به پاس بردبارى اى که نمودید، پس چه نیکوست فرجام این سراى،
و آن پاسبانانى که چون به آنها گفته شود: او را بگیرید و در زنجیرش کشید، سپس به دوزخ افکنید، به سرعت به او حمله برند و مهلتش ندهند،
و هر (فرشته اى) که نامش را نبردیم و جایگاهش را در پیشگاه تو و مأموریتى را که به او سپرده اى، نمى دانیم،
و ساکنان هوا و زمین و آب و هر کدام از آنان که بر خلق مشغولند،
پس بر آنها درود فرست، روزى که هر شخص با راننده اى و گواهى (از فرشتگان) بیاید.
و بر آنان درود فرست، درودى که کرامتى بر کرامتشان و پاکى اى بر پاکیشان بیفزاید.
خداوندا و آنگاه که بر فرشتگان و رسولانت درود فرستادى و درود ما را به ایشان رساندى، پس بر ما به سبب گفتار نیکو که درباره ایشان بر (زبان) ما روان ساخته اى، درود فرست. به درستى که تو بسیار بخشنده و بزرگوارى.
ترجمه شعرانی
و آن فرشتگان که بر مردم زمین مکاره و رنج و بلا فراز آرند یا نعمت و رخاء فرو بارند
و نویسندگان ارجمند نیکوکار و نگهبانان مردم که کرام الکاتبین نام دارند و بر ملک الموت و یاران وى و منکر و نکیر و رومان آزماینده قبرها و آنها که بر گرد بیت المعمور طواف کنند و بر مالک و خازنان دوزخ و رضوان و متولیان بهشت
آنها که از فرمان خداى تخلف نمى کنند و هر چه فرماید انجام مى دهند
و آنها که با اهل بهشت گویند «سلام علیکم بما صبرتم فنعم عقبى الدار»
و بر زبانیه دوزخ که چون به آنها گفته شود بگیرید و ببندید و در دوزخ بسوزید بشتابند و مهلت ندهند
و آنها که نامشان نبردیم و مکانت آن را در پیشگاه تو نشناختیم و ندانستیم که به چه کار گماشته اند
و بر ساکنان هوا و زمین و آب و آنها که موکل بر خلقند
پس بر آنها درود فرست آن روز که هر کس به زندگى باز گردد و با او گواهى و راننده اى باشد
خدایا درود بر آنها فرست، درودى که بر منزلت آنها منزلت و بر پاکى آنها پاکى بیفزائى
خدایا چون بر فرشتگان و پیغمبرانت درود فرستادى و درود ما را به آنها رسانیدى بر ما نیز درود فرست چون زبان ما را به نیکى درباره ایشان گشودى که توئى بخشنده بزرگوار.
ترجمه فولادوند
و درود بر فرستادگان تو از سنخ فرشتگان به سوى ساکنان زمین که یا حامل محنت بلاى سخت و یا نعمت دلپذیرند
و درود بر آن فرستادگان ارجمند نیکو پى و آن بزرگوارانى که کاتب و حافظ اعمال ما مى باشند و درود بر فرشته ى مرگ و یارانش و منکر و نکیر و رومان، آزمایشگر گورها و آن فرشتگان که بر گرد بیت المعمور الهى در چرخشند و بر مالک و خازنان جهنم و رضوان و خدمتگزاران بهشت
و آنهایى که از آنچه خدا به ایشان دستور مى دهد سر نمى پیچند و آنچه را بدانها امر داده انجام مى دهند
و آنان که بهشتیان را گویند: «درود بر شما به پاس آنچه شکیبایى ورزیدید، سراى آخرت چه نیک سرایى است
و درود بر فرشتگان عذاب (یا: زبانیه) که چون بدیشان فرمان رسد که: «او را بگیرید و در زنجیر کشید و در دوزخش اندازید». بى درنگ، و بى آنکه گناهکار را مهلت دهند، وى را گریبان گیرند
و درود بر فرشتگانى که در وهم ما نمى گنجند و از مکان و نقشى که ایفا مى کنند بى خبریم
و درود بر فرشتگان ساکن هوا و زمین و آب و بر هر فرشته اى که بر آفریده هایت گماشته اى
و درود باد بر ایشان در آن روز که با هر کس فرشته اى است که وى را همى راند و فرشته اى دیگرست که بر کردارهاى وى گواهى مى دهد.
و درود باد بر آنان آنگونه درودى که کرامت و پاکى بر کرامت و پاکى ایشان افزاید.
بار خدایا! در آن هنگام که بر فرشتگان و فرستادگانت درود مى فرستى و سلام ما را بدیشان مى رسانى، پس در این ذکر خیر و درود بر ایشان بر ما نیز رحمت فرماى، چرا که تو بخشایشگر کریمى.
ترجمه فیض الاسلام
و بر فرشتگان فرستاده شده به اهل زمین که گرفتارى ناگوار و گشایش خوشایند (بلا و رحمت) مى آورند
و بر سفراء گرامى نیکوکار، و نگهبانان بزرگوار نویسنده (فرشتگان نگهبان بر دو دسته اند: نگهبانان کردار و نگهبانان اشخاص از پیشامدهاى بد) و بر ملک الموت (فرشته ى مرگ به نام عزرائیل) و یارانش، و بر منکر و نکیر (دو فرشته ى بازپرس در قبر) و رومان آزمایش کننده ى (اهل) قبرها (رومان نام فرشته اى است که پیش از منکر و نکیر در قبر مى آید و آدمى را مى آزماید اگر نیکوکار بود منکر و نکیر را آگاه مى سازد که هنگام سئوال با او به نرمى رفتار نمایند و اگر بدکار بوده به آنان خبر مى دهد، و اعتقاد به سئوال و آزمایش و پاداش و کیفر در قبر حق و درست و از ضروریات و ایمان به آن واجب است، و اینکه فرشتگان را ما نمى بینیم براى آنست که آنها از عالم ملکوت هستند و چشم ما آنچه را که راجع به عالم ملکوت است نمى بیند، چنانکه اصحاب پیغمبر صلى الله علیه و آله به جبرئیل ایمان داشتند و آن حضرت او را مى دید و ایشان نمى دیدند) و بر طواف کنندگان بیت المعمور (جایگاه عبادت و بندگى فرشتگان در آسمان ششم) و بر مالک و زمامداران دوزخ (مالک پیشواى ایشان است) و بر رضوان و کلیدداران بهشتها (رضوان رئیس بر آنها است)
و بر فرشتگانى که خدا را در فرمانهایش نافرمانى نمى نمایند، و آنچه به آن مامورند به جا مى آورند (این جمله اقتباس از قول خداى تعالى است «س ۶۶ ى ۶»: نارا و قودها الناس و الحجاره علیها ملائکه غلاظ شداد لایعصون الله ما امرهم و یفعلون ما یومرون یعنى آتشى که مردم و سنگ آتش گیره ى آنست، بر آن فرشتگان ترشرو و سخت دل گماشته شده اند که خدا را در فرمانهایش نافرمانى نمى کنند و آنچه به آن مامورند انجام مى دهند)
و بر فرشتگانى که (به اهل بهشت) مى گویند: (قرآن کریم س ۱۳ ى ۲۴ سلام علیکم بما صبرتم فنعم عقبى الدار یعنى) درود بر شما باد به آنچه (به جا آوردن طاعات و دورى از معاصى) که شکیبائى نمودید، پس نیکو سرانجامى است دنیا (ى شما)
را و بر فرشتگانى که پاسبانند که هرگاه به ایشان گفته شود (قرآن کریم س ۶۹ ى ۳۰): خذوه فغلوه (ى ۳۱) ثم الجحیم صلوه: او را بگیرید و در غل (زنجیرى که در گردن یا دست قرار مى دهند) کشید و به دوزخ اندازید، بشتاب به او روآورند و مهلتش نمى دهند
و بر هر فرشته اى که نام او را نیاوردیم و مقام و منزلتش را در پیشگاه تو و اینکه به چه کارى او را برگماشته اى ندانستیم
و بر فرشتگانى که در هوا و زمین و آب جا دارند، و بر آنانى که بر خلق (همه ى آفریده شدگان در آسمان و زمین) گماشته شده اند (روایت شده: خدا چیزى را نیافریده جز آنکه فرشته اى بر آن گماشته شده)
پس بر ایشان درود فرست در روزى (قیامت) که هر کس مى آید و با او راننده و گواهى (از فرشتگان) است (در قرآن کریم س ۵۰ ى ۲۱) فرماید: و جاءت کل نفس معها سائق و شهید یعنى و هر کس مى آید و با او دو فرشته است یکى «او را به معاد و بازگشت» مى راند و یکى «به عمل او» گواه است)
و بر آنان درود فرست درودى که کرامت و مقامى بر مقامشان و پاکیزگى و تقربى بر تقربشان بیافزاید (چون نعمتهاى خدا غیر متناهى است و پایان ندارد، امام علیه السلام درباره ى ایشان دعاء مى کند که خداى تعالى کرامت و طهارت یعنى مقام و تقرب ایشان را بیش از پیش گرداند)
بار خدایا و چون بر فرشتگان و فرستادگانت درود فرستادى و درود ما را به ایشان رسانیدى پس به سبب گفتار نیکو (صلوات) درباره ى ایشان که راه آن را تو گشودى (توفیق و جور شدن اسباب را تو عطاء فرمودى) بر ما درود فرست (رحمت خود را به ما ارزانى دار) که تو بسیار بخشنده و بزرگوارى (در نسخه هاى صحیفه بیشتر فصل علیهم بما فتحت لنا است که درود بر فرشتگان را خواسته، و در نسخه اى «به طورى که مرحوم سید علیخان در شرح صحیفه خود فرموده» فصل علینا بما فتحت لنا است که در اینجا طبق آن ترجمه شد و آن مناسبتر است).
شرح‌ها
دیار عاشقان (انصاریان)
«وَ رُسُلِک مِنَ الْمَلاَئِکهِ إِلَى أَهْلِ الْأَرْضِ بِمَکرُوهِ مَا ینْزِلُ مِنَ الْبَلاَءِ وَ مَحْبُوبِ الرَّخَاءِ، وَ السَّفَرَهِ الْکرَامِ الْبَرَرَهِ، وَ الْحَفَظَهِ الْکرَامِ الْکاتِبِینَ، وَ مَلَک الْمَوْتِ وَ أَعْوَانِهِ، وَ مُنْکر وَ نَکیر، وَ رُومَانَ فَتَّانِ الْقُبُورِ، وَ الطَّائِفِینَ بِالْبَیتِ الْمَعْمُورِ، وَ مَالِک وَ الْخَزَنَهِ وَ رِضْوَانَ، وَ سَدَنَهِ الْجِنَانِ»:
“الهى، درود فرست بر فرشتگانى که به دستور تو بر عاصیان و مجرمان بلا آرند و براى دوستان و عاشقانت رحمت. و درود فرست بر سفیران گرامى و نیکوکارت که وحى را به انبیا رساندند، و بر فرشتگانى که حافظ عمل و نگهدار انسان از پیشامدها هستند، و بر ملک الموت و یارانش، و منکر و نکیر وران عزیزت که سفر کرده هاى به عالم آخرت را مورد سؤال قرار مى دهند، و بر رُومان آزمایش کننده اهل قبور، و فرشتگانى که در طواف بیت المعمورند، و بر مالک و زمامداران دوزخ، و بر رضوان و کلیدداران بهشت”.
۱. از فرشتگان بلا و عذاب
«وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِیمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا إِنَّا مُهْلِکوا أَهْلِ هذِهِ الْقَرْیهِ إِنَّ أَهْلَهَا کانُوا ظَالِمِینَ…»(۱)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- عنکبوت، ۳۱ – ۳۵.
و چون فرشتگان عالم قدس براى ابراهیم بشارت آوردند، گفتند: ما به امر حق، اهل این دیار را که قومى متجاوز از حقایق الهیه هستند هلاک مى کنیم.
ابراهیم به فرشتگان گفت: لوطِ پاک و موحّد که رسول خداست در این دیار است، پاسخ دادند ما به احوال آن که در این سرزمین است بهتر آگاهیم. لوط را با اهل بیتش به غیر از همسر وى که در بین اهل هلاکت باقى خواهند ماند بدون شک نجات مى دهیم.
چون فرشتگان نزد لوط آمدند و او آنان را به صورت جوانانى زیبا دید، به خاطر بدکردارى قومش و اینکه آنان را چگونه از دست آن نابکاران حفظ کند، دلتنگ شد. فرشتگان گفتند: بیمناک و غمگین مباش که تو و اهلت جز همسر کافرت را نجات مى دهیم.
ما به دستور حضرت رب بر اهل این دیار که فاسق و بدکارند عذاب سختى از آسمان نازل مى کنیم. همانا از آن دیار آباد آثار عذاب را بر جاى گذاشتیم تا نشانه اى روشن براى خردمندان باشد.
۲. فرشتگان رحمت
«وَنَبِّئْهُمْ عَن ضَیفِ إِبْرَاهِیمَ إِذْ دَخَلُوا عَلَیهِ فَقَالُوا سَلاَماً…»(۱)
و بندگانم را از فرشتگان مهمان ابراهیم آگاهى ده، زمانى که آن مهمانان بر ابراهیم وارد شدند و بر او سلام دادند، گفت: من از اینکه شما مهمانان عزیز، بى خبر و بى موقع بر بساطم حاضر شدید بیمناکم.
فرشتگان گفتند: اصلاً ترسى به خود راه مده که ما موجودى مادّى نیستیم، ما فرستادگان حقّیم براى بشارت دادن به فرزندى دانا به تو از جانب پروردگار آمده ایم.
ابراهیم گفت آیا مرا در این سنّ پیرى مژده فرزند مى دهید؟! نشانه این مژده چیست!
گفتند: تو را به یک واقعیت حتمى بشارت دادیم، هرگز از لطف و عنایت حضرت رب ناامید مباش. ابراهیم گفت: آرى جز گمارهان از رحمت دوست ناامید نمى شوند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- حجر، ۵۱ – ۵۵.
از آیات قرآن و روایات بسیار مهم و متقن اسلامى استفاده مى شود که اگر فرشتگان همراه با عنایات و رحمت حق از انسان پشتیبانى نکنند، زندگى و حیات آدمى از اضطراب و ناامنى و بلکه عوامل هلاکت و نابودى در امان نخواهد بود. قسمتى از آرامش و امنیت انسان و مصون ماندنش از بلا، مرهون عنایت حق به توسط فرشتگان است.
۳. فرشتگان پیام آور
سَفَره کرام بَرَره، در رابطه با قرآن مجیدند که در سوره مبارکه عبس از آنان یاد شده:
«کلاَّ إِنَّهَا تَذْکرَهٌ. فَمَن شَاءَ ذَکرَهُ. فِی صُحُف مُکرَّمَه. مَرْفُوعَه مُطَهَّرَه. بِأَیدِی سَفَرَه. کرَام بَرَرَه».(۱)
قرآن مجید آنچنان نیست که دشمنان عنود پنداشته اند. آنچه این نابکاران مى گویند تهمت محض است. قرآن کتاب تذکر نسبت به تمام حقایق ظاهریه و باطنیه است.
هر کس بخواهد از آن پند گرفته و با واقعیات آشنا مى شود. این کلمات بلند و نورانى در الواح و اوراق با ارزشى ثبت است. این صحایف و اوراق والاقدر و پاکیزه است و بالاتر از اینکه دست نااهلان و نامحرمان، قادر به تحریف آن باشد.
این آیات الهیه در دست فرشتگانى است والامقام و نیکوکار.
مقامشان از این جهت والا است که عقل ونور محضند، و از این جهت نیکوکارند که انسانها از برکات وجودى آنان استفاده مى کنند.
۴. فرشتگان نگهبان و کاتب اعمال
«وَإنَّ عَلَیکمْ لَحافِظینَ. کراماً کاتِبینَ یعْلَمُونَ مَاتَفْعَلُونَ».(۲)
بدون تردید، از جانب خداوند نگهبانانى بر شما گمارده شده، نگهبانانى که در پیشگاه حضرت رب محترمند و پیوسته اعمال شما را مى نویسند، و از آنچه شما انجام مى دهید باخبرند.
بدون شک خداوند بزرگ قبل از هر کس و بهتر از همه شاهد و ناظر اعمال آدمى است، ولى براى تأکید بیشتر و اینکه انسان احساس مسئولیت فزونتر کند، مراقبان زیادى بر او گمارده که یک گروه از آنان همین فرشتگانند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- عبس، ۱۱ – ۱۶.
۲- انفطار، ۱۰ – ۱۲.
«مایلْفِظُ مِنْ قَوْل إلاّ لَدَیهِ رَقیبٌ عَتیدٌ».(۱)
انسان هیچ سخنى را تلفّظ نمى کند مگر اینکه نزد آن فرشته اى است مراقب و آماده.
«إذْ یتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیانِ عَنِ الْیمَینِ وَعَنِ الشِّمال قَعیدٌ».(۲)
به خاطر بیاورید هنگامى را که دو فرشته راست و چپ که ملازم شما هستند اعمالتان را تلقّى و ثبت مى کنند.
از موسى بن جعفر علیه السّلام سؤال شد: دو فرشته اى که ور ثبت اعمال انسانند، آیا از اراده و تصمیم باطنى او به هنگام گناه یا کار نیک نیز با خبر مى شوند؟ حضرت فرمود: آیا بوى چاه فاضلاب و عطر یکى است؟ راوى گفت نه! امام فرمود: هنگامى که انسان نیت کار خوب کند نفسش خوشبو مى شود. فرشته اى که در سمت راست است به فرشته سمت چپ مى گوید: برخیز که او اراده کار نیک کرده است. و هنگامى که آن را انجام داد، زبان آ، انسان، قلم فرشته و آب دهانش مرکب او مى شود و آن را ثبت مى کند.
امّا هنگامى که اراده گناهى مى کند نفسش بدبو مى شود. فرشته طرف چپ به فرشته سمت راست مى گوید: برخیز که او اراده معصیت کرده. و هنگامى که آن را انجام مى دهد زبانش قلم آن فرشته و آب دهانش مرکب اوست و آن را مى نویسد.(۳)
۵. فرشتگان مرگ
خداوند عزیز در قرآن مجید فرموده:
«اَللّهُ یتَوَفَّى الاْنْفُسَ حینَ مَوْتِها».(۴)
خداوند جانها را به وقت مرگ کلاملاً دریافت مى دارد.
در این آیه توفّى را به خود نسبت داده، و در آیه:
«قُلْ یتَوَفّاکمْ مَلَک الْمَوْتِ الَّذى وُکلَ بِکمْ».(۵)
بگو: جان شما را فرشته مرگ بر شما گمارده شده دریافت مى دارد.
توفّى را به ملک الموت، و در آیه:
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- ق، ۱۸.
۲- ق، ۱۷.
۳- “اصول کافى” ج ۲، باب نیت خوبى و بدى، حدیث ۳.
۴- زمر، ۴۲.پ
۵- سجده، ۱۱.
«حَتّى إذا جاءَ أحَدَکمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنا وَهُمْ لایفَرِّطُونَ».(۱)
تا اینکه چون مرگ یکى از آنان فرا رسد، رسولان ما جان او را مى گیرند، و ایشان کوتاهى نمى کنند.
توفّى را به ملائکه فرستاده شده نسبت داده است.
البتّه مرجع همه اینها یکى است، زیرا همانطور که خوانندگان در محلّش فرا گرفته اند همه افعال از آن خداست، و با این حال افعال داراى مراتبى هستند که نسبت به هر مرتبه اى طلائفه اى از موجودات بر حسب مراتب وجودشان اقدام به انجام آن مى کنند.
اخبار نیز شاهد به همین مطلبند. در “توحید” از امام صادق علیه السّلام نقل شده است که فرمود: “از ملک الموت پرسیده شد: چگونه در یک لحظه ارواح را قبض مى کنى در حالى که بعضى از آنها در مغرب است و بعضى در مشرق؟
ملک الموت پاسخ داد که: من این ارواح را به خود مى خوانم و آنها اجابت مى کنند. سپس حضرت ادامه داد: و ملک الموت گفت که: دنیا در میان دستهاى من همچون ظرفى است در میان دستهاى شما، هر آنچه که مى خواهید از آن مى خورید. و نیز دنیا در پیش من همچون درهمى است نزد شما، هر آنگونه که مى خواهید آن را به گردش در مى آورید”.
و نیز آن حضرت در پاسخ کسى که این آیات و مرگ ناگهانى عدّه کثیر را عجیب مى دانست، فرمود: “خداوند تبارک و تعالى براى ملک الموت دستیارانى از ملائکه قرار داده است که آنان ارواح را قبض مى کنند، همانگونه که رئیس نگهبانان براى خود دستیارانى دارد و آنان را براى حوائج مختلف به کار مى گیرد”.
بنابر این، ملائکه، این اشخاص مختلف را توفّى مى کنند و ملک الموت علاوه بر آنهایى که خود قبض مى کند، افرادى را که ملائکه دستیارش توفّى کرده بودند تحویل مى گیرد و خداوند عزوجل نیز آنها را از ملک الموت توفّى مى نماید.(۲)
۶. فرشتگان باز پرس در قبر
در شرح برنامه مَنکر و نکیر و رومان، به کتاب با عظمت “کافى” باب سؤال و جواب قبر، ج ۳، ص ۲۳۹، و “بحار” ج ۶، باب احوال برزخ و قبر، و کتاب بسیار پر قیمت “علم الیقین” فیض کاشانى، جلد۲، ص ۸۷۹ مراجعه کنید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- انعام، ۶۱.
۲- “حیات پس از مرگ” ص ۱۷.
۷. فرشتگان ور بهشت و دوزخ
احوالات و مسئولیتهاى مالک دوزخ و در بانان آن، و رضوان کارگردان بهشت و کلید داران حنّب را نیز به آن کتب مراجعه نمائید، زیرا تفسیر و توضیح وضع این فرشتگان از حوصله این دفتر خارج است.
«وَ الَّذِینَ لاَ یعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَ یفْعَلُونَ مَا یؤْمَرُونَ، وَ الَّذِینَ یقُولُونَ: “سَلاَمٌ عَلَیکمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ”، وَ الزَّبَانِیهِ الَّذِینَ إِذَا قِیلَ لَهُمْ: “خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ الْجَحِیمَ صَلُّوهُ ابْتَدَرُوهُ سِرَاعاً وَ لَمْ ینْظِرُوهُ، وَ مَنْ أَوْهَمْنَا ذِکرَهُ وَ لَمْ نَعْلَمْ مَکانَهُ مِنْک و بِأَی أَمْر وَکلْتَهُ»:
“الهى، درود فرست بر فرشتگانى که نافرمانى امر نمى کنند و آنچه را ورند انجام مى دهند. و بر ملائکه اى که به اهل ایمان در عالم آخرت مى گویند: سلام بر شما باد به خاطر استقامتى که در طاعت حق و دورى از معصیت داشتید، پس نیکو خانه اى است خانه آخرت براى شما. و بر فرشتگانى که پاسبانانند که هر گاه به آنان گفته شود: مجرم را بگیرید و در غُل و زنجیر کشیده سپس به سوى جهنم ببرید; به شتاب به او رو آرند و مهلتش نمى دهند. و درود فرست بر هر فرشته اى که نام او را ذکر نکردیم و مقام و منزلتش را در پیشگاه تو و اینکه به چه کارى او را گماشته اى ندانستیم”.
«وَالَّذینَ لا یعْصُونَ» اشاره است به آیه ششم سوره مبارکه تحریم:
«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَکمْ وَأَهْلِیکمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَهُ عَلَیهَا مَلاَئِکهٌ غِلاَظٌ شِدَادٌ لاَ یعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَیفْعَلُونَ مَا یؤْمَرُونَ»:
اى اهل ایمان، خود و خانواده خود را با فرمانبردن از دستورات حق از آتش جهنّم حفظ کنید، چنان آتشى که مردم کافر و سنگ خارا آتش افروز آنند. بر آن آتش فرشتگان غلاظ شداد ورند، که از حق نافرمانى نمى کنند و آنچه را به آنان حکم شود انجام دهند.
در «قُوا أنْفُسَکمْ» فرموده اند: خود را با استقامت در طاعت و دورى از معصیت و مصون داشتن از پیروى شهوات، از آتش حفظ کنید.
و در «أهلیکمْ» فرموده اند: آنان را با دعوت به طاعت رب، تعلیم فرائض، نهى از قبایح و ترغیب و تشویق به خیر، از آتش جهنّم نگاه دارید.
سلطان نفس خود شو و مالک رِقاب باش *** روشن ضمیر خویش کن و آفتاب باش
خواهى به قاف قرب رسى از تمام خلق *** سیمرغ وار در پس قاف حجاب باش
تا کى روى به مدرسه از بهر قیل و قال *** تدریس خویشتن کن و اُمّ الکتاب باش
زین قیل و قال بگذر و الهام حق شنو *** مانند کوه تشنه فیض سحاب باش
ابلیس از غرور عبادت رجیم شد *** اى شیخ بر حذر ز غرور ثواب باش
از بهر بد حساب بود گیرو دار حشر *** زان گیرو دار تا برهى خوش حساب باش
بگذر کام هر دو جهان در طریق عشق *** همچون صغیر از دو جهان کامیاب باش
«وَالَّذینَ یقُولُونَ سَلامٌ» اشاره است به آیات ۲۰ تا ۲۴ سوره مبارکه رعد:
تنها خردمندانند که به تعهّد خود در برابر وفا کنند، پیمان حق را نشکنند، به هر آنچه پیوند با آن را خدا امر کرده توجه کنند و از ابدى حساب در قیامت بترسند.
و هم در طلب رضاى دوست راه صبر پیش گیرند، نماز بپا دارند، از آنچه به آنان روزى شده در نهان و آشکار انفاق کنند و بدیهاى مردم را به خوبى و عمل خیر تلافى نمایند. براى اینان منزلگاه خوبى است.
آن منزل بهشتهاى عدن است که خود و پدران و زنان صالحشان داخل شوند، در حالیکه فرشتگان از هر درى به تهنیت آنان آیند به این صورت که بگویند: سلام بر شما، که رنج عبادت و تقوا را تحمّل کردید، چه نیکو منزلى است منزل قیامت براى شما!
«خُذُوهُ فَغُلُّوهُ» اشاره است به آیات ۳۰ تا ۳۴ سوره مبارکه حاقّه:
«خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ الْجَحِیمَ صَلُّوهُ ثُمَّ فِی سِلْسِلَه ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً فَاسْلُکوهُ إِنَّهُ کانَ لاَ یؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِیمِ وَلاَ یحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْکینِ»:
خطاب قهر رسد که: اى فرشتگان، او را بگیرید و به غل کشید سپس به دوزخ در افکنید، سپس وى را به زنجیرى که طولش هفتاد ذرع است به آتش در کشید، که او از کفر و عناد، به خداى بزرگ ایمان نیاورد و رغبتى به خوراندن به مردِم از کار افتاده نشان نداد.
«وَ سُکانِ الْهَوَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ الْمَاءِ وَ مَنْ مِنْهُمْ عَلَى الْخَلْقِ، فَصَلِّ عَلَیهِمْ یومَ یأْتِی کلُّ نَفْس مَعَهَا سَائِقٌ وَ شَهِیدٌ. وَ صَلِّ عَلَیهِمْ صَلاَهً تَزِیدُهُمْ کرَامَهً عَلَى کرَامَتِهِمْ وَ طَهَارَهً عَلَى طَهَارَتِهِمْ. اَللَّهُمَّ وَ إِذَا صَلَّیتَ عَلَى مَلَائِکتِک وَ رُسُلِک وَ بَلَّغْتَهُمْ صَلاَتَنَا عَلَیهِمْ، فَصَلِّ عَلَینَا بِمَا فَتَحْتَ لَنَا مِنْ حُسْنِ الْقَوْلِ فِیهِمْ، إِنَّک جَوَادٌ کرِیمٌ»:
“بار پروردگارا، درود فرست بر فرشتگانى که در هوا و زمین و آب جاى دارند، و بر آنان که بر تمام آفریده هایت گماشته شده اند پس بر آنان درود فرست در روزى که هر کس مى آید و با او راننده و گواهى است، چنانکه در قرآن مجید آمده:
«وَجاءَتْ کلُّ نَفْس مَعَها سائِقٌ وَشَهیدٌ».(۱)
و هر کس مى آید با او دو فرشته است، یکى او را به صحراى محشر مى راند، و یکى گواه عمل اوست.
بر کلیه فرشتگان درود فرست، درودى که مقامى بر مقامشان بیفزاید و پاکى اى بر پاکیشان اضافه کند.
گواینکه کرامت و طهارت فرشتگان کامل و جامع است ولى باید توجّه داشت که عنایات حق نیز بى پایان است. بنابر این مى توان از حضرت او براى هر کس لطف و رحمت خواست گر چه آن کس غرق در محبّتهاى خدا باشد.
الهى، چون بر فرشتگان و رسولانت درود فرستادى و دعاى ما را به ایشان رساندى، پس به سبب این حسن گفتار که دعا و صلوات ماست و راه آن را تو بر ما گشودى، بر ما محتاجان نیز درود فرست و رحمتت را به گدایان و فقیران ارزانى دار که تو بسیار بخشنده و کریمى.
عاشقانى که مبتلاى تواند *** پادشاهند چون گداى تواند
حزن یعقوبشان بود زیرا *** هر یک ایوب صد بلاى تواند
گر چه دارند در درون صد درد *** همه مرقوف یک دواى تواند
دل قومى به وصل راضى کن *** که به جان طالب رضاى تواند
مرده عشق و زنده امّید *** زنده و مرده از براى تواند
آفت عقل و هوش اهل نظر *** چشم و ابروى دلرباى تواند
اى سلیمان به دستگاه مکوب *** سر موران که زیر پاى تواند
عالمى همچو سیف فرعانى *** با چنین حُسن، مبتلاى تواند
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- ق، ۲۱.
شرح صحیفه (قهپایی)
«و رسلک من الملائکه الى اهل الارض بمکروه ما ینزل من البلاء و محبوب الرخاء».
الرخاء: ضد الشده من سعه العیش.
یعنى: و صلاه بر رسولان تو از فرشتگان که فرود آورندگانند به اهل زمین آنچه نازل مى شود به ناخوش شمرده شده از بلاها و زحمت و به دوست داشته شده از فراخى معیشت و رحمت.
«و السفره الکرام البرره».
السفره- بالتحریک-: الکتبه. قال الله تعالى: (بایدى سفره). واحدهم سافر، مثل کفره و کافر. و هم الملائکه الذین ینتسخون الکتب من اللوح المحفوظ.
و الکرام: جمع الکریم. و البرره: جمع بار.
و بر فرشتگانى که از لوح محفوظ نسخه وامى گیرند، بزرگانند نزد خداى- یا: کریمان و مهربانانند که استغفار مى کنند به جهت خلقان- نیکوکارانند.
«و الحفظه الکرام الکاتبین».
یعنى: و صلاه بر حفظه- یعنى ملائکه اى که نگاهبانانند بر بندگان به گفتار و کردار ایشان- و بزرگانند نزد خداى و نویسندگان روزنامجات اقوال و افعال عبادند.
و در بعضى تفاسیر مذکور است که حفظه و کرام الکاتبین ایشان ده ملکند به روز و ده به شب. و اصح و اشهر آن است که دو ملکند به روز و دو به شب که بر چپ و راست بندگان نشسته اند و اقوال و افعال ایشان را نگاه مى دارند و ثبت مى نمایند.
و موید قول اخیر است آنچه از ابن عباس منقول است که: با هر انسانى دو ملک موکلند، دو در روز و دو در شب، یکى بر یسار و دیگر بر یمین. هر گاه تکلم نماید به حسنه، آنکه بر یمین است ثبت نماید آن را. و اگر متکلم شود به سیئه آنکه بر یمین است بر فرشته ى دست چپ بگوید که: ثبت مکن که شاید نادم شود و توبه کند. پس اگر چنانچه توبه نکند، بنویس آن را.
«و ملک الموت و اعوانه».
یعنى: و صلاه بر فرشته اى که موکل است بر قبض ارواح و نام او عزراییل است، ارواح را بخواند جواب دهند، پس اعوان خود را به قبض آن فرماید، و بر اعوان و مددکاران او که ملائکه ى رحمت و عذابند.
«و منکر و نکیر».
اسم مفعول من انکر بمعنى نکر بالکسر. و النکیر فعیل بمعنى مفعول. کلاهما ضد المعروف. سمیا به لان المیت لم یعرفهما و لم یر صوره مثل صورتهما. و انما صورا بتلک الصوره القبیحه و نکرا لیخاف الکافر و یتحیر فى الجواب. و اما المومنون فیریهم الله تعالى کذلک امتحانا و یثبتهم بالقول الثابت امتنانا و لا یخافون. لان من خاف الله تعالى فى الدنیا و آمن به و برسله و کتبه، لم یخف فى القبر.
یعنى: و صلاه بر دو فرشته اى که آن را منکر و نکیر گویند که موکلند بر آنکه هر گاه کسى را در قبر گذارند، بیایند و سوال کنند از خدا و پیغمبر و حجج وى .
«و رومان فتان القبور».
اى: فتان اهل القبور.
و «فتان» به صیغه ى فعال از صیغ مبالغه است. و به جر- بنابر نسخه ى اصل- صفت رومان است. و به نصب- چنانچه از ابن ادریس مروى است- بنابر مدح است یا به اضمار اعنى. و هو من الفتنه بمعنى الاختبار و الامتحان. قال ابن الاثیر فى نهایته. و فى حدیث الکسوف: «انکم تفتنون فى القبور». یرید مساءله منکر و نکیر. من الفتنه: الامتحان و الاختبار.
یعنى: و صلاه بر رومان که اسم فرشته اى است از فرشته هاى قبر و با ابن آدم مى باشد در قبر و آزمایش او مى کند. اگر از اهل ایمان است، وسیع و فراخ مى سازد قبر او را. و اگر از اهل ایمان نیست، مسلط مى سازد بر او حیات و عقارب. چنانچه در کتاب کافى از حضرت جعفر صادق علیه السلام روایت کرده که:
«ان الله یسلط علیه تسعه و تسعین تنینا لو ان تنینا واحدا منها نفخ على الارض، ما انبتت شجرا ابدا».
یعنى: به درستى که خداى تعالى مسلط مى سازد بر کافر نود و نه مار بزرگ که اگر یکى از آن ماران نفس بر زمین دمد، دیگر هرگز زمین گیاه نرویاند.
«و الطائفین بالبیت المعمور».
و صلاه بر فرشتگانى که طوف کنندگان بیت معمورند.
و آن خانه اى است در آسمان هفتم- و بعضى گفته اند در آسمان چهارم- برابر کعبه ى معظمه که حرمت او در آسمان همچنان است که حرمت کعبه در زمین. هر روز هفتاد هزار فرشته به گرد او طواف کنند، چنانچه در تفاسیر مذکور است.
«و مالک، و الخزنه».
و بر مالک- که نام فرشته اى است که موکل است بر دوزخ و نگاهبان دوزخ است- و بر فرشتگان دیگر که خازنان دوزخند.
«و رضوان و سدنه الجنان».
السدنه: جمع سادن، کخدمه جمع خادم. قال ابن الاثیر فى نهایته: فیه ذکر سدانه الکعبه. هى خدمتها (و تولى امرها) من فتح بابها و اغلاقها. (یقال: سدن یسدن) فهو سادن (و الجمع سدنه).
یعنى: و صلاه بر رضوان- که فرشته اى است موکل بر بهشت و راتق (و) فاتق بهشت است- و بر دیگر فرشتگان که دربانان و خادمان بهشتند.
«و الذین لا یعصون الله ما امرهم، و یفعلون ما یومرون».
و بر فرشتگانى که نافرمانى نکنند خداى را در آنچه فرموده ایشان را در ازمنه ى ماضیه، و مى کنند آنچه فرموده مى شوند به آن در زمان آینده.
«و الذین یقولون: (سلام علیکم بما صبرتم فنعم عقبى الدار)».
و بر فرشتگانى که در جنات عدن باشند و گویند مر مومنان را که: بشارت باد بر شما به دوام سلامت- یعنى همیشه سالم خواهید بود- به آنچه صبر کردید و شکیبایى ورزیدید بر فقر در دنیا. پس نیکوست سرانجام آن سراى که ایشان یافتند.
«و الزبانیه الذین اذا قیل لهم: (خذوه فغلوه ثم الجحیم صلوه) ابتدروه سراعا، و لم ینظروه».
الزبانیه: ماخوذ من الزبن و هو الدفع. و هم تسعه عشر ملکا یدفعون اهل النار الیها. و فى التنزیل الکریم: (علیها تسعه عشر).
صلوه: اى: القوه فى النار. من: صلیته- بالتشدید -اى: القیته فى النار. و صلیت العصا بالنار ایضا، اذا لینتها و قومتها. فى النهایه الاثیریه.
و بدرت الى الشىء ابدر بدورا: اسرعت. و کذلک بادرت الیه. و تبادر القوم: تسارعوا. و ابتدروا السلاح: تسارعوا الى اخذه.
و «ینظروه» -على صیغه المضارع المعلوم من باب الافعال- من الانظار بمعنى الامهال و التاخیر.
یعنى: و صلاه بر زبانیه -که نوزده فرشته اند موکل بر دوزخ به جهت عذاب اهل دوزخ- آن فرشتگانى که چون گفته شود ایشان را که بگیرید کسى را، پس در غل کشید وى را- یعنى دست او بر گردن او بندید- پس در آتش بزرگ اندازید او را، شتابندگان باشند در این امر و مهلت ندهند او را.
«و من اوهمنا ذکره، و لم نعلم مکانه منک، و باى امر و کلته».
یقال: اوهمنا، اى: ترکنا. و اوهمت الشىء: ترکته. و اوهم من الحساب مائه، اى: اسقطها منه.
و بر فرشتگانى که ترک کردیم ذکر ایشان را و ندانسته بودیم جاى ایشان را نزد تو و به اینکه به کدام کار گماشته اى ایشان را.
«و سکان الهواء و الارض و الماء».
و بر فرشتگانى که ساکنانند در هوا و زمین و آب- که موکلند بر ایشان و متصرفند در احوال ایشان.
«و من منهم على الخلق».
اى: و من وکلت من الملائکه على الخلق للحفظ.
لایبعد ان یکون مراده علیه السلام من «منهم على الخلق» الملائکه الذین هم من المجردات المحضه و المفارقات الصرفه. و المعنى انهم فى عالم الامر، مشرفون على عالم الخلق.
یعنى: و آن فرشتگانى که از مجردات محضه اند و مفارقات صرفه اند و مشرف و مستعلى و موکلند بر عالم خلق، یعنى بر عالم جسمانیات از معادن و نباتات و حیوانات.
و بباید دانست که جمیع عقلا اتفاق دارند بر اینکه ملائکه اشخاص جسمانى هستند که آمد و شد نمایند در رنگ آدمیان. و آنچه محصل اقوال است در حقیقت ملائکه، دو قول است.
یکى قول متکلمین که ایشان ملائکه را اجسام لطیفه ى نورانیه مى دانند که قادرند بر تصرفات سریعه و افعال شاقه و فاعل خیراتند على الاتصال، و تفاوت درجات ایشان به اعتبار مراتب ایشان است در عبادت.
و دوم قول حکما که ایشان را اجسام نمى دانند لیکن انواع متباینه مى دانند: بعضى از ایشان آنند که مجردند از جسمیت و از تدبیر اجسام. و بعضى مجردند از جسمیت، لیکن مدبر اجسامند. و بعضى آنند که مجرد نیستند بلکه جسمانى اند و حالند در اجسام و قائمند به آن. و در تنزیل آسمانى و کتاب الهى اشاره به این مراتب شده.
و شیخ ابوعلى در رساله ى «حدود» مى گوید که: الملک جوهر بسیط ذو حیاه و نطق و عقل غیر مائیت هو واسطه بین البارى عز و جل و بین الاجسام الارضیه. فمنه عقلى. و منه نفسى. و منه جسمانى.
و کلام سیدالساجدین نیز اشعار به این اقسام دارد، چنانچه ظاهر شد در طى این دعاى شریف.
«فصل علیهم یوم تاتى کل نفس معها سائق و شهید».
«سائق» یسوقها الى المحشر. و «شهید»، اى: شاهد یشهد علیها بعملها.
(یعنى:) پس رحمت فرست -خدایا- برایشان تا روزى که هر نفسى که آید به عرصه ى محشر، سائقى و راننده اى داشته باشد و با او گواهى -که به نیک و بد او گواهى دهد- باشد.
و از ابن عباس مروى است که سائق فرشته اى باشد، و گواه عمل وى. و بعضى دیگر گویند که: سائق از فرشتگان باشد و گواه اعضاى وى، و بر وى گوا
- لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
