توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت توبه در اخلاق دارای ۹۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت توبه در اخلاق،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت توبه در اخلاق :

توبه

برای دیگر کاربردها، توبه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

پشیمانی و بازگشت از گناه همراه با تصمیم بر ترک آن را توبه گویند و از این عنوان به مناسبت در بابهای طهارت، صلات، حج، نکاح و حدود سخن رفته است.

فهرست مندرجات

۱ – مفهوم شناسی
۲ – فضیلت توبه
۳ – اهمیت توبه
۴ – تفسیر توبه نصوح
۵ – حقیقت توبه
۶ – پذیرش توبه
۷ – پیام‌های آیه توبه
۸ – شرایط توبه
۹ – پایه‌های توبه
۹.۱ – پشیمانی در دل
۹.۲ – استغفار به زبان
۹.۳ – عمل کردن با اعضای بدن
۹.۴ – تصمیم بر بازنگشتن به گناه
۱۰ – قبول توبه تا آخرین لحظه
۱۱ – توبه نصوح
۱۲ – کیفیت قبول توبه عبد
۱۲.۱ – مرحله اول
۱۲.۲ – مرحله دوم
۱۲.۳ – مرحله سوم
۱۳ – انواع توبه
۱۳.۱ – توبه عوام
۱۳.۲ – توبه خواص
۱۳.۳ – توبه اخص
۱۴ – انواع گناهان
۱۴.۱ – حق الله
۱۴.۱.۱ – ترک طاعتهای واجب
۱۴.۱.۲ – محرمات
۱۴.۲ – حق الناس
۱۴.۲.۱ – در مال
۱۴.۲.۲ – در آبرو
۱۵ – تفاوت توبه با استغفار
۱۶ – نحوه خروج از توابع گناه
۱۷ – آثار توبه
۱۷.۱ – بازگشت عدالت
۱۷.۱.۱ – شروط توبه قاذف
۱۷.۲ – سقوط حد
۱۷.۳ – سقوط آثار ارتداد
۱۷.۴ – رفع کراهت
۱۸ – حکایت
۱۸.۱ – داستان آهنگر
۱۸.۲ – داستان راهزن
۱۸.۳ – داستان شعوانه
۱۹ – پانویس
۲۰ – منابع

۱ – مفهوم شناسی

توبه، اصطلاحی دینی و اخلاقی و عرفانی، به معنای بازگشت به سوی خدا می‌باشد. یا ایها الذین آمنوا توبوا الی الله توبه نصوحا؛

[۱] تحریم/سوره۶۶، آیه۸.

‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید به سوی خدا توبه کنید توبه‌ای خالص.
«توبه»، به معنای رجوع،

[۲] ابن فارس، مقاییس اللغه، ج۱، ص۱۸۴.

بازگشت از گناه

[۳] جوهری، صحاح اللغه، ج۱، ص۱۴۲.

[۴] دهخدا، لغت نامه، ج۵، ص۶۲۲۰.

و نوعی پشیمانی از گناه است؛ به طوری که هر توبه‌ای پشیمانی است، ولی هر پشیمانی‌ای توبه نیست.

[۵] ابوالبقاء، کلیات، ص۳۰۸.

«نصوح»، از ماده نصح در اصل به معنای خیرخواهی خالصانه است. توبه نصوح ، آن گاه تحقق می‌یابد که خالص بودن و محکم بودن با یک دیگر جمع شوند.
توبه در لغت به معنی بازگشت (هر نوع بازگشتی) و بازگشت از گناه و ندامت و پشیمانی می‌باشد

[۶] دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۷۲ش، چاپ اول، ج۵، ص۶۲۲۰.

و در اصطلاح عبارت است از ترک گناهان کنونی و عزم بر ترکشان در آینده و تدارک تقصیر گذشته و به عبارتی دیگر به معنی بازگشت از گناه قولی و فعلی و فکری است.

[۷] نراقی، ملامهدی، جامع السعادات، مترجم کریم فیض، قم، انتشارات قائم آل محمد، ج۲، ص۳۳۸.

۲ – فضیلت توبه

توبه چراغ راه انسان در تاریکی هاست و سرمایه بندهای است که همه چیزش را بر باد داده است. در فضیلت توبه همین روایت امام باقر(علیه السلام) کافی است که میفرمایند: «خداوند متعال نسبت به توبه بندهاش شادمانتر است از مردی که در شبی تاریک، در یک بیابان، مَرکب و توشهاش را گم کرده و ناگاه پیدایش کند».

[۸] مجلسی، محمد تقی، بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۹۰.

توبه آنقدر اهمیت دارد که خداوند علاوه بر آنکه گناه بندهاش را میپوشاند آن را به حسنه تبدیل می‌کند. خداوند متعال میفرمایند:مگر آن کسانی که توبه کنند و ایمان آورند و کارهای شایسته کنند خداوند بدیهایشان را یه نیکی مبدل میکند و خداوند آمرزنده و مهربان است.

[۹] فرقان/سوره۲۵، آیه۷۰.

در همین راستا امام صادق(علیه السلام) میفرمایند: «خداوند به حضرت داوود(علیه السلام) وحی کرد: ای داوود! هرگاه بنده مومن گناهی کند و سپس از آن گناه برگردد و توبه نماید و به هنگام یاد کردن از آن گناه از من شرم کند، او را بیامرزم و آن گناه را از یاد فرشتگان نگهبان اعمال ببرم و آن را یه نیکی بدل کنم و از این کار مرا باکی نیست که من مهربانترین مهربانانم»

[۱۰] مجلسی، محمد تقی، بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۲۸.

۳ – اهمیت توبه

توبه از اهمّ واجبات الهی است که در قرآن کریم و روایات با تأکید فراوان به آن سفارش شده است؛ بویژه برای مریض،

[۱۱] العروه الوثقی، ج۱، ص۳۷۲.

هنگام نماز،

[۱۲] العروه الوثقی، ج۱، ص۶۱۲.

دعا

[۱۳] جواهر الکلام، ج۱۲، ص۱۳۱.

و زیارت معصومان علیهم السّلام.

[۱۴] جواهر الکلام، ج۲۰، ص۱۰۲.

از غسلهای مستحب غسل توبه است که پس از توبه از گناه انجام می‌گیرد.

[۱۵] جواهر الکلام، ج۵، ص۵۱.

۴ – تفسیر توبه نصوح

در تفسیر توبه نصوح بیش از بیست نظر وجود دارد، ولی همه آنها در حقیقت یکی است و آن توبه خالص و کامل است.

[۱۶] مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۲۹۰.

[۱۷] مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۲۹۱.

و در اصطلاح اخلاق ، توبه و بازگشت به خدا به خالی ساختن دل از قصد گناه و برگشت به درگاه الهی حق تعالی است و حاصل آن ترک معاصی در حال و عزم بر ترک آنها در آینده و تلافی تقصیرات گذشته است.

[۱۸] نراقی، معراج السعاده، ص۶۰۱.

توبه اگر به بنده نسبت داده شود، به معنای بازگشت از گناه و پشیمانی بر آن است، ولی اگر به خدا نسبت داده شود، به معنای رجوع خداوند است، اما به طریق استعلا و استیلا و در واقع به معنای رحمت، عطوفت و مغفرت خداوندی است.

[۱۹] مصطفوی، التحقیق، ج۱، ص۴۰۰.

۵ – حقیقت توبه

حقیقت توبه بازگشت گناهکار به سوی خداوند کریم و غفور است که با ندامت از گناه و تصمیم بر عدم ارتکاب مجدّد آن تحقق می‌یابد. برخی، عزم بر ترک را در تحقق توبه معتبر ندانسته‌اند.

[۲۰] جواهرالکلام، ج۴۱، ص۱۰۹.

[۲۱] جواهرالکلام، ج۴۱، ص۱۱۴.

توبه امری قلبی و درونی است؛ از این‌رو، لازم نیست به زبان آورده شود.

[۲۲] جواهرالکلام، ج۴۱، ص۱۱۱.

[۲۳] العروه الوثقی، ج۱، ص۳۷۰.

۶ – پذیرش توبه

یکی از الطاف بیکران خداوند بر بندگانش پذیرفتن توبه است تا از تاریکی شیطان رها شده و به نور رحمت الهی نائل گردد. نکته مهم اینجاست که خداوند در قرآن کریم همه مؤمنان را به توبه فرا میخواند: «ای مؤمنان به سوی حق توبه کنید تا فلاح و رستگاری نصیب شما بشود. این آیه نوید رحمت الهی است که همه بندگان حتی گنهکاران را به راه سعادت میخواند تا خشنودی پروردگار را از آن خود کنند.»

[۲۴] نور/سوره۲۴، آیه۳۱.

۷ – پیام‌های آیه توبه

۱. در آیات پیش فرمان داد که خود را از آتش دوزخ حفظ کنید (قوا انفسکم) در این آیه، راه آن را که توبه واقعی است می‌گوید.
۲. گاهی از مؤمن ، گناه سر می‌زند که باید توبه کند (یا ایها الذین آمنوا توبوا).
۳. توبه باید خالصانه و صادقانه باشد نه لقلقه زبان.
۴. هر توبه‌ای ارزش ندارد.
۵. توبه زمان و مکان خاصی ندارد (توبوا الی الله…) .
۶. برای تشویق به توبه، باید مردم را به رحمت الهی امیدوار کرد (عسی ربکم).
۷. پذیرش توبه، از شئون ربوبیت است (عسی ربکم ان یکفر…) .
۸. نتیجه توبه دو چیز است؛ محو گذشته (یکفر عنکم سیئاتکم) و تامین آینده (یدخلکم جنات).

[۲۵] قرائتی، تفسیر نور، ج۱۲، ص۱۳۴.

۸ – شرایط توبه

گفته‌اند: توبه نصوح دارای چهار شرط است؛ ۱. پشیمانی قلبی؛ ۲. استغفار زبانی؛ ۳. ترک گناه؛ ۴. تصمیم بر ترک در آینده.

[۲۶] مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۲۹۰.

اصلا پشیمانی از کارهای زشت گذشته و عدم تکرار آن در آینده، شرط حقیقی توبه است؛ و چنانچه در ذیل آیه ۳۷ سوره بقره

[۲۷] بقره/سوره۲، آیه۳۷.

، برخی مفسران گفته‌اند: چنین توبه‌ای را همه فرق اسلامی موجب سقوط عقاب می‌دانند و اما توبه‌ای کمتر از این، محل اختلاف است که آیا مقبول و موجب سقوط عقاب می‌گردد یا خیر؟

[۲۸] طبرسی، مجمع البیان، ج۱، ص۲۰۱.

۹ – پایه‌های توبه

شاید به ذهن بیاید که اگر انسان یک بار ذکر أستغفرالله را بر زبان جاری سازد، توبه کرده و از گناهان پاک میشود حال آنکه چنین نیست. زیرا استغفار با زبان، بدون توقف از گناه، توبه دروغ گویان است و توبه زبانی یکی از شرایط توبه است نه تمام آن.
حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند: «توبه بر چهار پایه استوار است: پشیمانی در دل، آمرزش خواهی و استغفار به زبان، عمل کردن با اعضای بدن و تصمیم بر بازنگشتن به گناه»

[۲۹] مجلسی، محمد تقی، بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۷۵، ص۸۱.

۹.۱ – پشیمانی در دل

اولین و مهمترین پایه توبه پشیمانی است. پشیمانی همان ذوب شدن درون از خطاهای گذشته است و آتش درون است که همه گناهان را میسوزاند و همان آب حسرت و ندامت است که درون را از زشتیها شستشو میدهد و اگر کسی از درون از گناهش پشیمان نباشد استغفار با زبان هیچ سودی در پی نخواهد داشت.

۹.۲ – استغفار به زبان

هرگاه انسان از درون نادم شد و به وسیله زبان در درگاه احدیت اظهار ندامت میکند و آن استغفار زبانی ارزش دارد که از درون پشیمان باشد نه فقط صرف گفتن.

۹.۳ – عمل کردن با اعضای بدن

کسی که توبه کرده باید با عمل کردن توبه اش را تثبیت نماید و اعمالش گویای توبه اش باشد، اگر عبادتی را ترک کرده بعد از توبه آن را به جا آورد و اگر حرامی مرتکب شده بعد از توبه مراقب باشد که بار دیگر در این منجلاب دچار نگردد.

۹.۴ – تصمیم بر بازنگشتن به گناه

کسی که توبه کرده، عزم نموده تا آن ریسمانی که به وسیله توبه بین خود و خدایش ایجاد شده را پاره نکند تا از رحمت بیکران خدای کریم بهرهمند گردد.

۱۰ – قبول توبه تا آخرین لحظه

حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) در آخرین خطبه عمر شریفشان میفرمایند: «هر کس یک سال پیش از مرگش توبه کند، خداوند توبه اش را قبول میکند و آنگاه فرمودند یکسال زیاد است، هر کس یک ماه پیش از مرگش هم توبه کند خداوند توبه اش را میپذیرد و به درستی یک ماه نیز زیاد است و هر کسی یک هفته پیش از مرگش نیز توبه کند، پذیرفته میشود و به درستی که یک هفته نیز زیاد است و هر کس یک ساعت پیش از مرگش توبه کند، خداوند توبه اش را قبول میکند و یک ساعت نیز زیاد است و هر کس درست لحظه ای که جانش به گلویش برسد توبه کند در این حال به گلوی خود اشاره کرد- خداوند توبه اش را پذیرا میشود»

[۳۰] مجلسی، محمد تقی، بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۱۵.

انسان باید همیشه امیدوار باشد و تا لحظه مرگ درب توبه به رویش باز است ولی نباید توبه کردن را به تأخیر بیافکند. چرا که مرگ، ناگهانی است و یک باره ظاهر میشود. در روایت آمده است: «بیشتر صحیه های اهل آتش از به تأخیر انداختن و به آینده موکول کردن توبه است و کسی هلاک نشد مگر آنکه توبه را به آینده موکول کرد.»

[۳۱] نراقی، ملامهدی، جامع السعادات، مترجم کریم فیض، قم، انتشارات قائم آل محمد، ج۲، ص۳۴۷.

همچنین روایتی از امام جواد(علیه السلام) است که میفرمایند: «به تأخیر افکندن توبه، غفلت است و امروز و فردا کردن مایه حسرت و سرگشتگی. زیرا کسی که توبه را به تأخیر می اندازد معلوم نیست که اجل به وی مهلت دهد و او موفق به توبه شود»

[۳۲] حرانی، حسن بن شعبه؛ تحف العقول، قم، جامعه مدرسین، ص۴۵۶.

۱۱ – توبه نصوح

خداوند در قرآن کریم میفرمایند: « یا أیها الذین ءامنوا توبوا إلی الله توبهً نصوحاً »«ای کسانی که ایمان آوردهاید به سوی خداوند توبه کنید؛ توبه ای خالص.»

[۳۳] تحریم/سوره۱۰۴، آیه۸.

در آیه شریفه «نصوح به معنی توبه صاف، خالص و استوار که هرگز گناه نکند»

[۳۴] دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، موسسه انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۳ش، چاپ اول، ج۱۳، ص۱۱۹۲۴.

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می‌فرمایند: «توبه نصوح، پشیمانی از گناهی است که مرتکب شدهای و آمرزش خواستن از خداوند و اینکه دیگر بدان بازنگردی»

[۳۵] محمدی ری شهری، محمد؛ ترجمه میزان الحکمه، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۳ هش، چاپ چهارم، ج۱، ص۳۴۴.

امام هادی(علیه السلام) در پاسخ به سؤال از توبه نصوح میفرمایند: «توبه نصوح این است که باطن همچون ظاهر و بهتر از آن شود.

[۳۶] مجلسی، محمدتقی؛ بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳، ج۶، ص۲۳

به این ترتیب توبه نصوح، آن توبهای است که هم در ظاهر و هم در باطن به درگاه خدا رجوع کند و واقعاً تصمیم داشته باشد که دیگر هرگز آن گناه را مرتکب نخواهد شد.

۱۲ – کیفیت قبول توبه عبد

در هر توبه ای ابتدا لطف حق شامل بنده گنهکار شده و او را متنبه می کند و به زشتی کارهایش آگاه میسازد. آنگاه بنده بر اثر این تنبه و بیداری به سوی خدای سبحان بازگشته و از تقصیر خویش توبه میکند. سپس دوباره خداوند سبحان عنایتش را شامل بنده نائب قرار میدهد و توبهاش را میپذیرد. سپس هر توبه انسان همراه با دو توبه خداوند سبحان به سوی بندهاش میباشد. بر این اساس، حقیقت توبه که به معنای بازگشت و رجوع است دارای ۳ مرحله است:

۱۲.۱ – مرحله اول

توبهای از خداوند بر بنده که سبب بیداری بنده از زشتی و گناه میگردد.

۱۲.۲ – مرحله دوم

توبه ای از بنده به سوی خداوند که در اظهار ندامت و پشیمانی او از گناه تجلی مییابد.

۱۲.۳ – مرحله سوم

توبه ای از خدای سبحان به سوی بنده که او را به درگاه خویش راه داده و توبه اش را میپذیرد.

[۳۷] جوادی آملی، عبدالله؛ تسنیم، قم، ااسراء، ۱۳۸۴ش، چاپ اول، ج۷، ص۷۵.

۱۳ – انواع توبه

درجات توبه نسبت به افراد فرق میکند همانطور که عبادت افراد نسبت به یکدیگر متفاوت است.میتوان توبه را نسبت به معرفت و ظرفیت فرد به سه دسته تقسیم کرد:

۱۳.۱ – توبه عوام

توبه عوام، عمومی است؛ یعنی انسان معصیت کار از گناه خود دست بردارد. کلمه عوام در اینجا شامل کسانی است که اهل گناه باشند، هرچند اهل علم باشند. این قسم از توبه همان توبه ای است که در میان مردم رایج می باشد.

۱۳.۲ – توبه خواص

شامل کسانی است که مستحبی را ترک کرده باشد. مانند نماز شب و صدقه اول ماه را ترک کرده باشد و از آن توبه کند.

۱۳.۳ – توبه اخص

توبه از توجه انسان به غیر خدا مانند توجه به جلال و جمال حق یا توجه به نجات از جهنم و شوق به بهشت است که این نوع از توبه مخصوص اولیای الهی است.

۱۴ – انواع گناهان

اگر انسان مرتکب گناهی شود و بخواهد توبه کند توبه اش نسبت به آن گناه فرق خواهد کرد. گناهان به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:

۱۴.۱ – حق الله

گناهانی که بین بنده و خدایش صورت می گیرد دو نوع است:

۱۴.۱.۱ – ترک طاعتهای واجب

مثلاً نماز و روزه و زک